De Huizen van Oranje en Nassau

Orde van het Gulden Vlies
Vlag BelgieVlag NederlandGouden KroonGouden KroonVlag LuxemburgVlag Duitsland
Bronvermelding

 Orde van Het Gulden Vlies 

Wapenboek Ridders van het Gulden Vlies

Onderstaand een impressie van beelden en afdrukken afkomstig uit het uiterst zeldzame Wapenboek van de Orde van het Gulden Vlies. Op de eerste plaats is het bijna onmogelijk dit boek, waarvan een digitale kopie in het bezit is van deze site, te krijgen. Zeer veel moeite werd gedaan om toch deze unieke platen te mogen publiceren. Niet alle afdrukken zijn van een hoogstaande kwaliteit maar dat kan men ook niet verwachten van een boek van meer dan 500 jaar oud. Kijk zelf en geniet van de prachtige afdrukken die gebruikt konden worden voor deze pagina. Het boek bevat rond de 165 bladzijden met daarop honderden Wapens en een fors aantal geschilderde en getekende platen van heersers en leden uit de beginperiode - op perkament beschreven en getekend - waarop meester - tekenaars en kalligrafen hun indruk gaven, in opdracht van de eerste Grootmeester van de Orde vervaardigd, Hertog Philips van Bourgondië. Het Wapenboek is uniek in zijn soort, alhoewel er kopieën rondzwerven.

De belangrijkste pagina's uit het boek worden hier getoond.


De Hertog in vol Orde ornaat. Het kaft van het boek met Wapens en Ridders van de Orde van het Gulden Vlies en de zoon van de Stichter van de Orde Charles de Bourgogne oftewel Karel de Stoute.

Het symbool van de Orde is een klein gouden ramsvacht met kop en poten, door een ring gehaald, hangend aan een gouden keten, waarvan de 52 schakels het Bourgondische vuurslagmotief vertonen. De naam van de orde verwijnst waarschijnlijk naar de Griekse mythologie. Een gulden vlies komt voor in de sage van Jason en de Argonauten die het Gulden Vlies moesten bemachtigen, een gouden ramsvacht. Het is onduidelijk waarom Filips de Goede niet voor een meer gebruikelijk bijbels thema of voor een heilige koos toen hij de naam en het kleinood van zijn Ridderorde vaststelde. Er zijn achteraf meerdere verklaringen gegeven. Het Gulden Vlies zou suggereren dat de Bourgondische dynastie afstamde van de Trojanen en er is, eveneens achteraf, ook een bijbelse verwijzing gevonden in het Oude Testament. De eerste kanselier van de Orde, Jean Germain, bisschop van Chalons verwees naar een passage in Richteren waar Gideon een ramshuid op de grond moest leggen en de daarop verzamelde dauw een teken Gods betekende voor zijn uitverkiezing. Deze passage, Richteren 6:37 wordt gelezen als een aankondiging van de geboorte van Christus.


Benoeming nieuwe Ridders van de orde. het Wapen van Hertog Philips van Bourgondië en de oprichtigsverklaring van de Orde van zijn hand.

In de 15e eeuw werd het Gulden Vlies aan een zware keten van geschakelde vuurslagen gedragen. De ridders werden geacht hun keten altijd te dragen. Omdat dat onpraktisch was, stond Karel V hen in 1516 toe om ook een lichtere keten of een zijden band te gebruiken. In de 16e eeuw koos men bij minder formele gelegenheden voor lichtere ketenen van kleine ronde schakels. In de 18e eeuw werd het Gulden Vlies steeds vaker samen met de vuurslag en een steen met geëmailleerde vlammen aan een rood lint om de hals of op de borst gedragen. Deze draagwijze werd al snel de norm aan de Europese hoven, en de keten en de habijt raakten in onbruik. De keten werd alleen nog bij de verlening gebruikt. Op de blauwe gesp van het halssieraad stond nu "PRETIVUM LABORVM" en "NON VILE" geschreven wat "als beloning voor prestaties" en "niet te koop" betekent.De adelgemeenschap had nu ook een " Orde van verdienste" gekregen en 'liefhebbers' genoeg gezien de grote aantallen Edelen die lid waren.


Le Grand Duc de Florence, Emperor Charles d'Allemagne en Le Roy Eduard d'Angleterre en Seigneur d'Irlande.

Bij het lidmaatschappij golden strenge regels en die waren gevat in een Statuut. Op de eerste plaats de verplichting het Wapen te vermelden in het Orde Boek en op de tweede plaats de volledige naam alsmede de daarbij behorende adellijke titels. Men diende van onbesproken gedrag te zijn en zo niet, ook in de nabije toekomst, dan was een royement nakende. Diverse leden hebben dat ondervonden. Zelfs de berechting van leden deed de Orde zelf.


Wapen Messire Antoine de Vergy, Seigneur de Champolite et de Noglay. Wapen Messire Baudot de Novelle, Seigneur de Casteau en Wapen Messire David de Brimen en Seigneur de Ligny.

Daarom was de de 'moord' op de Ordeleden de Graven van Hoorn en Egmont een probleem van de allereerste orde voor het Kapittel en haar toenmalige Grootmeester, Koning Philips II van Spanje die de opdracht tot eliminatie van beide edelen in Brussel niet voorkwam en dus toestond. In de tientallen jaren erna kwam het Kapittel dan ook niet bijeen en werd geen Algemene Vergadering van leden gehouden om te voorkomen dat de Koning van Spanje ter verantwoording zou worden geroepen voor deze daad.


Wapen Messire Grutte, Seigneur de d'Egmont. Wapen Messire Guillaume de Nassau, Prince d'Oranges, Seigneur de Breda. Messiree Guy de la Lanine, Comte de Montreual en Monseigneur Jacques de Bourbon, frère au Duc de Bourbon.

De Grootmeester de Hertog van Bourgogne benoemde in bovenstaande verklaring zijn zoon Charles de Bourgogne in 1467 tot lid van de Orde van het Gulden Vlies. Bij de oprichting van de Orde bestond ze uit vierentwintig ridders: vier officieren die de volgende functie's hadden, een schatbewaarder, een wapenmeester, een kanselier en een griffier, met aan het Hoofd de Hertog van Bourgondië. Het aantal ridders werd in 1433 uitgebreid naar dertig. Nog later in de tijd werden dit aantal uitgebreid tot 51. Leden waren lid voor de rest van hun leven en konden alleen worden gedwongen om hun lidmaatschap weer in te leveren als zij de statuten (de regels) van de Orde hadden geschonden.


Wapen Messire Guy de Pontaillier, Seigneur de Talemer. Wapen Messire Guy, Seigneur le Roye en Wapen Messire Huges de Lannoy, Seigneur de Santes.

Als teken van dat lidmaatschappij droeg men om het wapen heen de ketting van de Orde. De ketting en het ramsvel kenden vele soorten van kunst. De ene paste de puur gouden schakels aan en zette er diamanten, robijnen of andere edelstenen tussen om maar een afwijkend model te hebben, etgeen niet was verboden. De ander versierde zijn ramsvel met edelstenen zo groot dat zij bijna de KohiNoor konden benaderen. De in deze site al genoemde Wittelsbachter diamant heeft ooit gefungeerd als tussenstuk tussen het ramsvel en de ketting maar kon tevens aan het lint om de hals worden gedragen. In de 18e eeuw waren de halssieraden, die privébezit waren en niet zoals de keten na de dood van een Ridder teruggegeven moesten worden, vaak in strijd met het reglement met diamanten en robijnen versierd.


Wapen van Messire Huppere, Comte de Mansselt. Wapen van Messire Jacques de Luxembourgh. Wapen Messire Jehan de Bourgogne contre Deltampes,
Seigneur de Dourdam en Wapen Messire Wolffaert de Borsele, Comte de grand pre, Seigneur de la Vere.

De manier om mensen aan zich te binden, in feite was dat de opzet van Philip, werkte buitengewoon goed. De Orde kan worden gezien als de voorloper van de tegenwoordige Bilderbergconferentie, waar sinds jaar en dag, dankzij Prins Bernhard en consorten, wordt beslist over de koers die de wereld zal varen. Daar in de Orde werden zaken gedaan tussen de leden onderling. Ook hier weer de machtigste mensen ter wereld, zeker uit de Hoge Adel, die beslisten over wel en wee van een aanzienlijk deel van de bevolking.


Wapen Messire Jehan de Damas, Seugneur de Clessy. Wapen van Messire Jehan, Seigneur de Commings en Wapen Messire Joffe de Lalaing,
Seigneur de Montiguy

Bij elke samenkomst van de leden van de Orde van het Gulden Vlies, werd het voorstel van het Kapittel (lees Hertog) bekeken en goed gekeurd. Vervolgens werd daarvan keurig netjes aantekening gehouden. In dit boek zijn verschillende van deze aantekeningen te vinden die door de vervaardiger heel precies met een zeer zwierig handschift zijn vastgelegd. in 1493 werden slechts zes nieuwe leden genoemd, die waardig bevonden werden om lid te worden, t.w. Messire Guillebert de Lannoy, Messire de Willerval; Monseigneur Charles, Duc d'Orleans; Monseigneur Comte d'Arrienne; Messire Baudot de Novelle, Seigneur de Casteau; Guy Seigneur de Roye en Jehan Bastard de St. Pol, Seigneur de Haubourdijn.


Wapen Messire Loys de Châlon< Seigneur de Charteau Gruyon. Wapen van Messire Loÿs, Seigneur de la Gruthuyse et de Steenhuyse. Messire Philippe, Seigneur de Ternant et de la Motte en Messire Philippe, Seigneur de la Roch et de Nolay.

In het totaal waren of zijn lid van de elitaire Orde van het Gulden Vlies in 2013 zo om en nabij de 1300 Edelen van hoge afkomst. Op dit moment zijn daarvan ongeveer 51 over. Dat zijn, zoals reeds is gesteld, de creme de la creme van de Hoge Adel. Verschillende Ridders zijn lid van beide takken van deze Orde, bijvoorbeeld de Belgische Koning Albert II, voormalige Groothertog Jan van Luxemburg was dat ook. De van oorsprong katholieke Orde is thans gedifferentieerder dan ooit tevoren. Ongeveer elk geloof is vertegenwoordigd. Bovendien bloeit de Orde, zo klein hij in omvang is, als nooit tevoren. En de macht die het heeft is daarmee evident. Het prestige zeer aanzienlijk, liefhebbers zat.