De Huizen van Oranje en Nassau

Kasteel Nassau
Vlag BelgieVlag NederlandGouden KroonGouden KroonVlag LuxemburgVlag Duitsland
Bronvermelding

 Vorstelijke Verblijven  

Verbouwing Huis ten Bosch

Deel 3

De Chinese Zaal

Als eigenaar namens de Staat van het paleis was het Rijksvastgoedbedrijf genoodzaakt vanuit technisch oogpunt deze werkzaamheden op te dragen, teneinde een veilig gebouw op te kunnen leveren. In het deel van het budget dat is bestemd voor werkzaamheden binnen het pand ten aanzien waarvan de keuzes worden gemaakt door de Dienst Koninklijk Huis, worden geen meerkosten, eerder een onderbesteding, verwacht.


Prachtig afgewerkt schouw en een fraai afwerkings niveau van de Chinese Zaal

Er zijn maatregelen genomen om meerkosten maximaal bij te sturen. Echter gezien de aard van de meerkosten, veelal door onvoorzien grote
tegenvallers in het casco,zijn, gelet op de huidige aangegane verplichtingen, geprognosticeerde meerkosten van circa € 3 miljoen op het
geïndexeerde budget van € 60,1 miljoen onvermijdelijk, zodat het totale renovatiebudget moet worden bijgesteld naar € 63,1 miljoen.

De Blauwe Salon


Het eindresulaat.

De Oranje Sael


Fraai beschilderd.

Deze geprognosticeerde meerkosten bestaan onder meer uit extra restauraties en tegenvallers vanwege de slechtere staat van het casco dan eerder aangenomen en hogere advieskosten vanwege de complexiteit van het project en extra specialistische advisering op gebied van bijvoorbeeld restauraties en installaties in een monumentale omgeving.


Prachtig afgewerkt en opslag materialen

De slechter dan verwachte staat van de schil en de constructie leidde onder andere tot een volledig in plaats van partieel herstel van dak en gevel, tot een volledige vervanging in plaats van een renovatie van de bordestrap en tot extra asbestsanering en houtrot- en ongediertebestrijding. Schitterend afgewerkt Plafonds is het resultaat eigenlijk is alles prachtig afgewekt en dat mag er zijn. De Koning en zijn gezin kunnen er weer jaren tegen. In feite si het wonen een lust geworden.

De Blauwe salon

De wandbespanningen in de Blauwe Salon van paleis Huis ten Bosch zijn gemaakt door het kunstenaarsduo Maurice Scheltens (1972) en Liesbeth Abbenes (1970). Ze kwamen tot stand via de percentageregeling bij de renovatie van het paleis tussen 2016-2019. Deze regeling houdt in dat wij bij bouw, verbouw of aankoop van vastgoed een percentage van het budget besteden aan kunst.


Bijwerken en schuren van het Plafond en controleren hoe materialen en voorwerpen worden teurggeplaatst

De kunstenaars werden bekend met zorgvuldig opgebouwde, gefotografeerde stillevens, waarin de toeschouwer een heel andere blik krijgt op alledaagse objecten. Tijdens een gesprek met het koninklijk paar kwam het idee naar voren om daar het archiefmateriaal van het koningshuis voor te gebruiken. Bekijk het verhaal van deze kunst in onderstaande video, foto's en in de brochure met voorwoord van de rijksbouwmeester: 'De Bllauwe Salon, maakt op een geheel eigentijdse manier onderdeel uit van de rijke historie van het Paleis.' In de Kamerbrief van 19 juni 2015 (Kamerstuk 34000-XVIII-22) was reeds aangegeven, mede naar aanleiding van een uitgevoerde contra-expertise, dat de initiële kostenraming realistisch, maar ook aan de strakke kant was en de bezuinigingsopties beperkt. Uit ervaring met andere projecten met hoogwaardige monumentale status is bekend dat er een gerede kans is op meerkosten ten opzichte van het oorspronkelijke budget.


Installeren origineel Kunstwerk en het aanleggen van een houten vloer

De geprognosticeerde meerkosten van het paleis zijn met circa 7% relatief beperkt ten opzichte van de ervaringen bij een aantal voorbeeldprojecten. Als voorbeeld noem ik de meerkosten van circa 15% bij het Rijksmuseum in Amsterdam (realisatie € 375 miljoen), circa 10% bij het museum Boerhaave (realisatie € 9,5 miljoen) en circa 10% bij Jachtslot St. Hubertus (realisatie € 12,7 miljoen). Na de zomer van 2017 zijn voor het eerst mogelijke meerkosten gesignaleerd op de bouwkosten van het casco. Het Rijksvastgoedbedrijf heeft daarop nader onderzoek gedaan om zekerheid van zaken te krijgen. Op basis van deze uitkomsten zijn maatregelen genomen om de dreigende meerkosten in kaart te brengen, zoveel mogelijk te begrenzen en voorbereidingen te treffen voor het informeren van uw Kamer. De meerkosten van in totaal € 4,1 miljoen zullen binnen de bestaande meerjarige financiële kaders van de begroting van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties worden opgevangen.


Close up nieuw kunstwerk, het is voltooid en uitgepakt nieuw Kunstwerk.

Omdat ik de betrouwbaarheid en voorspelbaarheid van dit type specialistische en bijzondere projecten van het Rijksvastgoedbedrijf van groot belang acht, laat ik een extern onderzoek uitvoeren op de kostenbeheersing en de sturing daarop van dit type projecten, ten einde daar lering uit te trekken voor toekomstige projecten. Daarnaast kan onderzoek aantonen op welke wijze deze projecten zich onderscheiden en wat dat impliceert voor tussentijdse evaluatie, toezicht, reserveringen ten behoeve van risico’s etc. In de uitvoering van dit onderzoek zal ik ook de expertise van andere (uitvoerings-)organisaties betrekken. Aldus de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, drs. R.W. Knops


Nieuw Kunstwerk en origineel Kunstwerk

Witte Eetzaal

Het restaureren van een houten vloer was echt precisiewerk, uitgevoerd door speciale restauratieaannemers. Zij hebben de benodigde kennis en vakmanschap in huis. Ze weten hoe je het hout moet behandelen en hoe je de vloerdelen zorgvuldig losmaakt. De vloerdelen werden gereinigd en de vergrijsde delen spaarzaam geschuurd om de natuurlijke kleur met ouderdomstint te behouden. Minuscule kleine stukjes hout lijmden de restaurateurs zorgvuldig in het beschadigde houten vloerdeel.


Plafond witte eetzaal

Sommige houtstukjes werden met pigmenten op kleur gebracht om beter aan te sluiten op het oude werk. Ook werden nieuwe vloerdelen toegevoegd. Hiervoor gebruikten de restaurateurs zeldzaam zeventiende-eeuws grenenhout met een passende structuur en kleur. Daarbij moesten de nerven van de verschillende vloerdelen ook nog eens precies op elkaar aansluiten.Dankzij het herstelwerkzaamheden bieden de historische vloeren weer een stevige ondergrond aan het paleis. Bovenstaande platen zijn wederom een idee hoe het woonhuis van de Koning en de Koningin en hun kinderen Huis ten Bosch eruit ziet.