De Huizen van Oranje en Nassau

Vorstelijke Behuizingen

Paleis Noordeinde is altijd het woonhuis geweest van de op dat moment regerende stadhouder of Vorst. De eerste bewoonster Louise de Coligny, was de laatste echtgenote van Willem de Zwijger. In de 17e eeuw lieten Frederik Hendrik en Amalia van Solms in het Haagse Bos Paleis Huis ten Bosch bouwen. Beide paleizen zijn tot aan het begin van de Franse overheersing gebruikt, maar vanaf de Franse overheersing tot aan de Tweede Wereldoorlog werd alleen Paleis Noordeinde bewoond. Tijdens de Tweede Wereldoorlog woonde koningin Wilhelmina in Engeland en werd het Paleis licht beschadigd.

Het voorplein ligt aan het Noordeinde, de straat waarnaar het Paleis is vernoemd. Aan de straatzijde is het plein afgesloten met een hek, dat tijdens de restauratie van het Paleis in de jaren ’70 van de 20e eeuw is gemaakt. Als voorbeeld diende het hek dat Koning-Stadhouder Willem III hier in 1689 liet plaatsen. Het hek wordt bekroond met het Koninklijk wapen. Het hek wordt alleen geopend bij officiële gelegenheden, zoals bij ontvangsten, Prinsjesdag en de overhandiging van geloofsbrieven door nieuw aangetreden ambassadeurs,alsmede bezoeken van Staatshoofden.

De vestibule aan de voorzijde is ontstaan uit het oorspronkelijke voordeel van het in 1530 gebouwde huis. In deze ruimte bevindt zich de Koningstrap. De trap leidt naar de ontvangruimten op de eerste etage. De wandtafel in de vestibule is afkomstig uit het bezit van Koning Willem II en Koningin Anna Paulowna. De voor- en middenvestibule worden gescheiden door tussen deuren. De zeer kunstig ingelegde vloeren bestaan uit marmer afkomstig uit Italie. De plafonds zijn uitgevoerd in kunstig stucwerk, waarbij het duidelijk wordt dat er een vakman aan het werk is geweest. Dat komt des te meer tot uitdrukking boven de deuren.

De vestibule richting voorkant Paleis met schitterende driekleurige marmeren vloer en prachtige stijlvolle Koningstrap naar verdieping

Net zoals naast de ingang aan de voorzijde van het Paleis, heeft ook de achterzijde naast de vestibule een ontvangstkamer.

De wanden van deze kamer wit gehouden, net als de vloeren.

De vloeren zijn vervaardigd van prachtig Italiaans marmer gelegd en in twee kleuren gemaakt

De ramen kijken uit op de fraaie tuinen die het Paleis omgeven en die zijn een lust voor het oog.

Er zijn meerdere ontvanstsruimten in het gebouw. De ene nog fraaier dan het ander.De onderste foto's geven iets anders weer dan het bovenstaande. De muren zijn bespannen met rode zijdedamast. Het vloertapijt is handgeknoopt in diverse kleuren.In de vitrines staat porselein uitgestald. Aan de wanden hangen twee schilderijen, die belangrijke gebeurtenissen uit het leven van Koningin Wilhelmina weergeven. Hier kijk je uit op de tuinen maar dan aan de achterkant van het paleis. Ook deze zijn fraai aangelegd en het is er goed vertoeven.

De Indische Zaal

De Indische Zaal in de richting van de hofvleugel van Paleis Noordeinde. Met name valt het houtsnijwerk van de wanden en het plafond op.De zaal is 13,50 meter lang, 7,50 meter breed en 5 meter hoog. Tegen de achterwand staat het bronzen afgietsel van Nairita, de bewaker van de zuidwestelijke hemel. Het oorspronkelijke (stenen) beeld is een onderdeel van het Prambanan-tempelcomplex op Midden-Java.

v.l.n.r. Het tapijt op de vloer is geknoopt door de vrouwen van Bali. Gouden en Zilveren voorwerpen veiligheidshalve achter glas sieren de kamer en geven het een deftig aanzien.

Links: Het beeld van de bodhisattva Manjushri, rechts de oppergod Sjiva Mahadeva. In de hoek linksachter staat een van twee houten vitrines die bij de oorspronkelijke inrichting van de zaal hoorden.

Zij zijn net als de zaal zelf ontworpen door L.J.C. van Es. De vitrines bij de ramen zijn in de jaren tachtig in de zaal geplaatst, na de restauratie van het paleis.

In de vitrines zijn diverse huldeblijken uit Nederlands-Indië uitgestald.

Schitterende vitrines waarin de prachtige cadeaus zijn uit gestald die in de loop van de jaren uit vooral Indonesië zijn verkregen. De vloer is in zogenaamd keperverband gelegd en de wanden zijn gestileerd door vaklieden die de houstijkunst goed meesters waren. De stoelen zijn bedekt met rood velours. De juwelen van houtsierkunst gemaakt door grootmeesters in het vak, bevinden zich links en rechts achter op de foto rechtsonder. De in deze kamer staande kasten zijn het toppunt van Javaase grootmeestersvakmanschap, zoals men maar zelden tegen komt.

Op de onderste foto's, links en rechts, is ook een vestibule te zien aan de achterzijde. De achter vestibule is te bereiken via het achterplein. In de hal staan bustes van stadhouders. De trap leidt, evenals de Koningstrap, naar de ontvangruimtes op de eerste etage.

De zanderige voet- en rijpaden die in de loop van de eeuwen waren ontstaan, zijn allang vervangen door asfalt- en stenen bestratingen. Het geheel wordt zorgvuldig onderhouden (foto links en rechtsonder), waarbij forse kosten niet worden geschuwd. Het onderhoud van de Paleizen - aan de Staat toebehorende - zijn slim verdeeld over diverse Ministeries, zodat een buitenstaander geen inzicht kan krijgen in het totaal. Een bedrag dat in de tientallen miljoenen zal belopen. Niettegenstaande dit gegeven, kunnen we rustig vaststellen, dat de paleizen er schitterend uitzien. Voor de bezoeker, ongeacht wie dan mag wezen, de leden van onze Regering, andere Staatshoofden en Ambassadeurs van de onderscheiden landen die hier hun opwachting komen maken als het aanbieden van hun geloofsbrieven,is het paleis indrukwekkend te noemen.

v.l.n.r. Linkerachterzijde en rechterzijde van het Paleis

Via het achterplein heeft men toegang tot de achterzijde van het Paleis.

Deze ingang wordt gebruikt bij ontvangsten.

De Prinsessetuin, die zich bevindt achter het hek, dateert uit de 17e eeuw en is in het begin van de 19e eeuw gericht in een Engelse landschapsstijl.

De tuin is sinds april 1953 ten dele open voor publiek.

Er staan prachtige Seringen in, Roodbladige beuken, eiken en fraaie sparren.

Het geurige parfum der bloemen streelt de neus van de bezoeker. Ook dat is Oranje ten voeten uit. Het is gewoon, in al zijn facetten prachtige tuin die een schitterend voorbeeld is van tuin achitectuur ten voten uit. Dat zijn wij bij dit soort mesen wel gewend.

Het Koninklijk Huis Archief is een privé-organisatie die door Koningin Emma werd opgericht. Het doel van dit bedrijf is de Koninklijke Verzamelingen onder gebracht in diverse Stichtingen die veelal worden beheerd door of de Prins van Oranje of de Koningin, te beren. Ook worden beheerd de nalatenschappen qua boeken en andere be- en geschreven materiaal, afkomstig van bijna alle leden van de geslachten van Oranje en Nassau, alsmede die van het geslacht van Oranje-Nassau.

Zoals reeds werd vermeld, is Noordeinde het werkpaleis van de Vorst der Nederlanden. Praktisch alle officiële en ook zakelijke ontvangsten gebeuren er. Ook als er een regering demissionair is, wordt deze plek gebruikt voor het inwinnen van informatie bij de raadslieden van de Koning. Dat de heren Ministers het niet altijd met elkaar eens zijn, mag blijken uit het feit dat er weer een regeringscrisis is geweest. Het is (was!) dan de taak van de Majesteit om een informateur aan te wijzen die de gemoederen kan bedaren of de mogelijkheid voor een andere regering's samenstelling - qua politieke partijen - onderzoekt en verslag doet.

Tegenwoordig maakt de Tweede kamer gebruik van haar bevoegdheid om zelf de informateur aan te wijzen. Wat slechts voor de Majesteit overblijft, is het beëdiging van de nieuwe Leden van de Regering, in 2012 voor het eerst sinds het bestaan van dit gebruik, werd dit in het openbaar verricht. Saillant detail was dat de RVD hier niet al te best mee is omgegaan, zoals te zien was op de televisie.

Copyright: 2008 - 2023: All rights reserved. Development by Henri,
Webmaster De Huizen van Oranje en Nassau.