De Huizen van Oranje en Nassau

 Vorstelijke Verblijven  

Het oorspronkelijke kasteel De Raephorst en het kasteel Ter Horst zijn verdwenen en maken daardoor deel uit van de historie van het gebied Koninklijk Landgoed de Horsten. In opdracht van de jongste dochter van Koningin Juliana, Prinses Christina, werd op het Landgoed een prachtige villa gebouwd als woon- en verblijfplaats voor haar en haar man Jorge Guillermo. Na de echtscheiding stond het huis leeg tot 2003. Prins Willem-Alexander en Prinses Maxima lieten hun oog vallen op dit niet-bewoonde huis. Vooral daar in te trekken liet het echtpaar eerst een meer dan forse verbouwing en aanpassing van diverse kamers uitvoeren. Daarbij bracht men de oorspronkelijke verf op het hout weer aan.Voorts werden er nieuwe veiligheidsvoorzieningen aangelegd.

v.l.n.r. Wapen Prins Frederik, woonhuis Koninklijk paar en Wapen Prins Frederik

Als klap op de vuurpijl maakte Burgemeester en Wethouders van de gemeente Wassenaar het zo bont, dat er een zone kwam om het gebied waarbinnen niet mocht worden gefotografeerd. Een en ander ter bescherming van de Privacy van het Koninklijk paar en hun kinderen. Men had al bordjes in de bomen gehangen dat een plaatje nemen streng verboden was en dat dit werd 'beloond' met maximaal 3 maanden gevangenisstraf en/of een forse geldboete. Gelukkig stak de Rechter daar een stokje voor en keerde het inzicht in de politieke verhoudingen van B en W van Wassenaar weer terug op het normale vlak. Over politiek gekakel gesproken! Juist ja!!!

v.l.n.r. huidig Wassenaars gemeentehuis op de plaats van Huize Te Pau, het Koninklijk Landgoed De Horsten en Huize Raephorst

Op het terrein van het huidige Huize de Paauw, (Wassenaarse Gemeentehuis) liet ene Mr. Cornelis Arentz van der Dussen in het jaar 1556 een buitenhuis bouwen dat hij Te Pau noemde. In die tijd was de oppervlakte van het gebied slechts 9 hectare groot. Gedurende een aantal jaren kocht hij regelmatig grond erbij totdat het - kennelijk in zijn ogen - genoeg was. Het terrein had toen een grootte van 50 hectare, zodat het gebied van landgoed van formaat was. Cornelis overleed en in 1581 erfde zijn dochter Catharina - inmiddels getrouwd met Pieter van der Goes - het huis. In de jaren daarna verwisselde het landgoed verschillende malen van eigenaar waaronder Adamus van Halfwassenaar, Heer van de Stad aan 't haringvliet. Zijn nazaten boden het te koop aan en in 1747 kocht Adriaan Pieter Twent het geheel. Het eerste wat Twent deed, was het huis slopen en daarvoor in de plaats bouwde hij een klassiek landhuis.

Twent was overigens directeur Waterstaat onder Koning Lodewijk Napoleon der Nederlanden. Na de dood van Twent verkochten zijn erfgenamen het landgoed Te Pau samen met de eigendommen landgoed De Raephorst en het landgoed Ter Horst in 1838 aan Prins Frederik. De Prins was de tweede zoon van Koning Willem I. Daarmee ontstond het landgoed De Horsten bij Wassenaar. Het huis Te Pau noemde hij voortaan De Paauw en woonde er met zijn gezin. Het landgoed De Horsten omvatte in de Prins Frederik periode, de gebieden Raephorst, Eikenhorst en Ter Horst en maakte deel uit van een nog groter geheel dat door Frederik - in de loop van de jaren - allemaal was aangekocht.

Jachtterrein Prins Frederik, het landgoed De Horsten en de afpaling terrein Prins Frederik

De oppervlakte was ruim 500 hectare groot. De Prins zette zijn territorium af met palen waarop stond 'Eigen Jagt van Z.K.H. Prins Frederik'. In 1791-1792 was de Seringenberg al aangelegd en beplant met paarse seringen. Omstreeks 1840 kreeg tuinarchitect Jan David Zocher van Prins Frederik opdracht om in de Raephorst een park in Engelse landschapsstijl aan te leggen. Omstreeks 1865 kreeg de Duitse landschapsarchitect Eduard Petzold opdracht om de samenhang tussen de verschillende landgoederen te versterken middels wegen en zichtassen. Zo kwam er ook een zichtas van het huidige raadhuis de Paauw naar de Raephorst.

Fraaie vergezichten en prachtige bloemen.

Na de dood in 1881 van Prins Frederik werd Landgoed de Horsten geërfd door diens dochter Prinses Marie. In 1903 kocht de toenmalige Koningin Wilhelmina het gebied en een aantal jaren later erfde haar dochter - inmiddels Koningin Juliana - het Landgoed De Horsten. Bij het overlijden van Juliana verkreeg Koningin Beatrix het in eigendom. Haar zus, Prinses Margriet, werd het eeuwigdurend recht van erfpacht en opstal van de op het Landgoed aanwezige boerderijen Raaphorst en het pand Horstlaan 14 toegekend.

Van de oorspronkelijke bebouwingen is slechts het rentmeestershuis en een klein jachtslot overgebleven. In 1925 kocht de gemeente Wassenaar het deel waarop het huis Te Paau ooit had gestaan en gebruikte het aanwezige landhuis als raadhuis. Thans is het landgoed De Horsten opengesteld voor het publiek.

Het heeft voor het publiek twee ingangen. Een ingang ligt in Voorschoten achter het terrein van het kasteel Duivenvoorde. De ingang die wat gemakkelijker bereikbaar is, ligt aan de Papeweg in Wassenaar. Dit is de weg die van het centrum van Wassenaar, vanaf de rijksstraatweg, in de richting Voorschoten loopt. Circa honderd meter van dit kruispunt verwijderd, ligt de ingang tot De Horsten, alwaar een ruime parkeerplaats aanwezig is. Voor de toegang tot het landgoed dient een geringe vergoeding te worden betaald; kaartjes kunnen via de kassa of via een automaat verkregen worden.

v.l.n.r. Begin wandelpadenroute, boerderij voormalig kasteel Raephorst en uitzicht vanaf de seringenberg.

In de Horsten zijn een vijftal wandelingen uitgezet die met gekleurde paaltjes zijn aangegeven. Twee ervan bestrijken het noordelijke gedeelte en starten vanuit de ingang aan de Papeweg terwijl twee wandelingen bijingang Horstlaan beginnen en het zuidelijke gedeelte van het landgoed beslaan. Eén wandeling kan gestart worden vanaf beide ingangen en beslaat zowel het noordelijke als het zuidelijke gebied. In het aangrenzende landgoed Duivenvoorde zijn geen wandelingen uitgezet maar er kan wel prima gewandeld worden. Aan de zuidzijde van het landgoed heeft Staatsbosbeheer in de Veenzijdse polder voor de liefhebbers een kort laarzenpad uitgezet. Na het wandelen kan men uitrusten in het Theepaviljoen.

Het Theepaviljoen aan de rand van het Landgoed De Horsten.

Het park is al 165 jaar privé-bezit van het Geslacht van Oranje-Nassau. Het gebouw dat ooit door de man van Prinses Christina samen met de architect Ir. J.B. Baron van Asbeck tot stand is gebracht, lijkt uiterlijk wel hetzelfde maar binnen werd de zaak grondig verbouwd. Na ook de restauratie van Het Loo, kon deze architect bogen op een prestatie van formaat. Het pand, waar het goed wonen en vertoeven is, gaat op in het omringende landschap. Althans, dat vinden ook de Oranje's.

De tuin van De Horsten is aangelegd door de Duitse landschapsarchitect Eduard Petzold, die geboren werd te Koningswalde op 14-01-1915 en stierf te Blasowitz (Dresden) op 10-08-1891. Carl Eduard Adolph Petzold startte in 1831 als leerling in dienst van Prins Hermann von Puckler-Muskau. Deze Duitse Prins was schrijver, reiziger en zijn eigen tuinarchitect.

Hij had een prachtig grondgebied waarop het bekende Muskau Park was aangelegd en daarover had Jacob Heinrich Render weer de dagelijkse leiding. Dat park was gemaakt in de toen zo geliefde Engelse landschapsstijl en had een omvang van 545 hectare aan de grens van Polen met Duitsland.

Carl leerde van Render het vak. Rond het jaar 1840 verkreeg de tuinarchitect Jan David Zocher de vererende opdracht van de Prins der Nederlanden om in De Raephorst een park aan te leggen in Engelse landschapsstijl. Daarna was het de beurt aan Petzold om de samenhang tussen de verschillende landgoederen te versterken middels wegen en zichtassen (doorkijk). Op die manier bracht men ook een doorkijk aan van het huidige Wassenaarse Raadhuis De Paauw naar De Raephorst.

De tuinarchitekt Eduard Petzold en de tuin van het Slot Muskau die door hem werd aangelegd.

In 1846 kocht Willem Frederik, Prins der Nederlanden en Prins van Oranje Nassau, het Slot en bijbehorend park waar Petzold werkzaam was. De Prins merkte, bij het dwalen door het prachtig aangelegde park al spoedig op dat dit kwalitatief goed werk was. De man verantwoordelijk hiervoor was Eduard Petzold en hij werd in 1852 aangesteld als parkhoofd. Eduard bleef deze baan vervullen tot 1872 en onder zijn bezielende leiding groeide dat park uit tot een oppervlakte van enige honderden hectaren landschap in Engelse stijl. Ondertussen werd de tuinarchitect naar ons land Sgehaald, waar Prins Frederik hem aan het werk zette op het Landgoed De Horsten.

Zijn Koninklijke Hoogheid had de wens uitgesproken, dat de tuinen van het landgoed, moesten worden aangepast aan de nieuwste inzichten op het gebied van moderne landschapsstijl. Dat was de basis voor hetgeen Petzold in de jaren erna verrichtte aan tuin aanpassingen.

Eduard heeft als landschapsarchitect daarna 174 parken en tuinen gerealiseerd in Duitsland, Oostenrijk, Hongarije, Nederland, Polen, Bulgarije en Turkije. Petzold werd betrokken bij de inrichting van De Horsten in opdracht van Prins Frederik. Bovendien maakte hij voor Rodolphe Frederic van Heeckeren van Wassenaer groot-schalige plannen voor het park en de omgeving van het kasteel Twickel bij Delden.

Zijn beroemdste ontwerpen staan hieronder vermeld:

* Landgoed De Horsten, Wassenaar, * Landgoed De Paauw, Wassenaar, * Landgoed De Raephorst, * Landgoed Eikenhorst, (allen in 1854).
* Zypendaal Arnhem 1863, * Huis Rhederoord, De Steeg 1868, * Bingerden, Angerlo 1869, * Hof te Dieren, Dieren 1870,
* Gulden Bodem Arnhem 1872, * Wielbergen Angerlo 1872, * Buitenplaats Oud-Wassenaar Wassenaar 1877, * Kasteel Middachten,
De Steeg 1878, Landgoed Elswout Overveen 1882 (niet uitgevoerd), * Landgoed Duinlust Overveen 1882, * Kasteel Twickel Delden 1885-1891
en tenslotte Cingendael te Wassenaar 1888 Park werd uitgevoerd door Springer en het Rosarium werd destijds niet gerealiseerd). De bekende
Seringenberg was al in de jaren 1791-1792 aangelegd en beplant met paarse seringen.

Toegangspoort Koninklijk landgoed de Horsten en uitkijkpost op de Seringenberg.

Het Landgoed De Horsten is voor een deel vrij toegankelijk voor het publiek dat kan genieten van wat het Geslacht van Oranje-Nassau aan ons heeft nagelaten. Het is nog een van de zeer weinige Koninklijke landgoederen. Ook de Kroonprins Willem-Alexander, Prinses Maxima en hun kinderen voelen zich hier wonderwel thuis.

De thans door de media gerespecteerde en zozeer gewenste vrijheid draagt haar steentje daaraan wel bij. Misschien een leerproces voor de Oranje´s, de nieuwsgierige mensen, de media en een ieder die hier bij betrokken is. Wie weet, eens mens is nooit te oud om te leren.

Het Landgoed De Horsten blijft voor elke rasechte natuurliefhebber een 'must' om te bezoeken. Dat ervoor betaald dient te worden, neemt men voor lief. Thans omvat het 400 hectare natuurgebied waarin vele zeldzame soorten vogels broeden en ronddolen. De Koninklijke familie beschikt over nog meer bezittingen.

Sommige daarvan worden bewust uit de publiciteit gehouden. Het Huis van Oranje-Nassau hecht veel waarde aan privacy. Helaas is het respecteren en het waarborgen van die privacy niet altijd even gemakkelijk. Veel mensen willen nu eigenlijk weleens het naadje van de kous weten. Talloze vragen komen op ons af. Hoe rijk is het geslacht Oranje-Nassau? Hoeveel geld hebben ze en wie heeft welke bezittingen en waar? Tja, wij weten ook niet alles maar proberen wel een tip van die - naar mijn bescheiden mening - Sonnodige sluier op te lichten.

Onnodig is volgens mijn bescheiden mening de toch wat kinderachtige geheimzinnigheid waarmee men de informatie over de leden van de Koninklijk Huis afschermt naar de buitenwereld. Het wordt echt eens tijd dat de Familie van Oranje-Nassau gaat beseffen en inziet dat openheid alleen maar kan leiden tot vermindering van de nieuwsgierigheid. En troost u, nieuwsgierig zijn we allemaal. Al is het maar naar de prijs van de auto van de buurman, zijn fraai aangelegde tuin en zijn mooie huis. Het liefst willen ook daar alles van weten. Aard van het beestje zullen we maar zeggen, nietwaar?

Prins Floris met zijn gezin en Prinses Margarita en haar gezin zijn in het jaar 2011 op het Landgoed de Horsten gaan wonen. Het gezin koos de kant van Voorschoten uit en Prinses Margarita de kant van Wassenaar. Alle procedures die gelden binnen de gemeente Voorschoten en Wassenaar werden doorlopen. Dat geldt voor iedereen, ook voor Prins Floris en Prinses Margarita. De Prins heeft namens zijn moeder Koningin Beatrix, bij de gemeente Voorschoten plannen ingediend om bestaande opstallen per plaatse te renoveren, rekening houdend met de monumentale waarde van het pand. De Prinses en haar man zullen de monumentale waarde van het Rijksmonument waar zij in willen gaan wonen in stand houden. Het ging hier niet om de twee naoorlogse boerderijen waar recent de nodige aandacht voor is geweest.

Overigens zijn de Landgoederen de Horsten door Prinses Beatrix overgedragen aan de Koning Willem Alexander. Onderstaand een overzicht van deze Akte die ten notaris kantore werd gedeponeerd.

De Akte werd ten Kantore van Notaris Mr. T.J. Burgemeestre in de Haag verleden door Prinses Beatix, enz.enz. enz. en haar oudste zoon Koning W.A. van Oranje Nassau enz.enz.enz.

Zij verklaarden dat op 8 november 2017 door H.K.H. Prinses Beatix aan haar zoon de Landgoederen de Horsten, om niet, aan hem Koning Willem Alexander zijn overgedragen.

Dat hij de Koning per die datum alle lasten en lusten zal dragen.

Het schenkingsrecht is van toepassing.

Kort samengevat komt het hierop neer

Prinses Beatrix heeft het overgrote deel van haar grondbezit, de landgoederen De Horsten in Wassenaar en Voorschoten, im 2017 aan haar oudste zoon en Koning Willem-Alexander geschonken. Dat blijkt uit de schenkingsakte uit het Kadaster, die wij hebben opgevraagd bij het Kadaster. Het landgoed is sinds 1845 in bezit van de koninklijke familie en is ruim 400 hectare groot, zo'n 800 voetbalvelden. Er staan 21 adressen op geregistreerd.

Oud-Koningin Juliana en thans ook oud-Koningin, Prinses Beatrix erfden het landgoed van hun moeder Koningin Wilhelmina. De oudste zoon krijgt, nij zijn leven al, van zijn moeder. Prinses Beatrix en de Koning hoeven geen belasting te betalen over de schenking. Volgens de grondwet zijn beiden allebei vrijgesteld van het betalen van erf- en schenkbelasting.

De Koninklijke Landgoederen De Horsten zoals het landgoed officieel heet, horen al 150 jaar bij elkaar. bij navraag onder makelaars kunnen we stellen dat de waarde van de Landgoderen een behoorlijk wat waard zijn. De gemiddelde prijs voor agrarische grond in Zuid-Holland ligt op 64.500 euro per hectare. De waarde van landgoed De Horsten kan dan ogeveer uitkomen op een slordige 30 miljoen euro zijn, de waarde van de huizen en andere gebouwen die op de grond staan niet meegerekend.

Niet onaardig voor een schenking!

Onverlet wordt opengelaten of de andere kinderen ook zoiets hebben gekregen. Daarover zwijgt men in alle talen.

Copyright: 2008 - 2024: All rights reserved. Development by Henri,
Webmaster De Huizen van Oranje en Nassau.