De Huizen van Oranje en Nassau - Interieur Paleis Noordeinde

Kasteel Nassau

index

Koninklijke Verzamelingen

Interieur Paleis Noordeinde

Een inkijk in Paleis Noordeinde, het werkpaleis van de Koning en de Koningin. Het grootse gebouw is ontstaan als middeleeuwse boerderij die werd
in 1533 werd verbouwd als een wat ruimer verblijf. De kelders van de oorspronkelijke boerderij kunnen nog steeds worden bewonderd in de kelder van
het paleis. In de loop der jaren kwamen en gingen diverse huurders en in 1609 werd het gekocht door de staat en aan Louise de Coligny,de weduwe
van Willem van Oranje, en haar zoon, Prins Frederik Hendrik gegeven. Vanaf dat moment werd Noordeinde officieel gebruikt als een Koninklijk Paleis.

Wijzigingen werden gemaakt om de het Paleis uit te breiden en meer land werd gekocht om het terrein uit te breiden. De zeventien-eeuwse
Nederlandsearchitect Jacob van Campen, die het Koninklijk Paleis in Amsterdam creeërde, had een hand in de ontwikkeling van het Noordeinde
Renaissance stijl. Vandaag is het indrukwekkende pand beschikt over een ruime balzaal, meerdere eetzalen, een garage geschikt voor een vloot
van auto's en de Koninklijke stallen.In tegenstelling tot het hoofdgebouw, is de Paleistuin dagelijks open gesteld voor het publiek. Frederik Hendrik,
zoon van Willem van Oranje, had de tuinen aangelegd voor zijn moeder aan het begin van de 17e eeuw. Bekend in die dagen als de
'Princesses Tuin', werd het een park vol romantische bloemperken, vijvers, fonteinen en marmeren beelden.

Begin trapleuning geschilderd met goudverf, de fraaie hal met buste Willem van Oranje, marmeren vloeren en de kopere parapluiestandaard.

Jacob van Campen (Haarlem, 2 februari 1596 – Amersfoort, 13 september 1657) was een Nederlandse architect en kunstenaar uit de Gouden Eeuw.
Jacob van Campen stamde uit een welgestelde adellijke familie en bracht zijn jeugd door in zijn geboortestad Haarlem. Van Campen was
Heer van Randenbroek en ging, vooral bij wijze van tijdverdrijf, schilderen. In 1614 werd hij lid van het Sint-Lucasgilde. Na een verblijf in Italië van 1617
tot 1624 keerde hij terug naar Nederland, waar hij de ideeën van Andrea Palladio, Vincenzo Scamozzi en de klassieke architectuur van Vitruvius
combineerde met de inheemse baksteenbouw.

Koningstrap naar verdieping en de grote danszaal.

Het resultaat was het Hollands classicisme, een bouwstijl die behalve in Nederland ook internationaal van invloed was. Van Campen was bevriend met
Constantijn Huygens, samen ontwierpen ze zijn nieuwe huis. Op Johan Maurits van Nassau-Siegen, de ontwerper van de De Kleefse tuinen en de Grote
Keurvorst in Berlijn had Van Campen zelfs na zijn dood veel invloed. Frederik Willem van Brandenburg wenste koste wat het kost een boek door
Van Campen geschreven te bezitten. Het stadhuis en het stadspaleis in Potsdam zijn op de ideeën van Van Campen gebaseerd.

Ontvangst en Balconkamer.

Van Campen werkte zowel als architect, kunstschilder en ontwerper van decoratie-programma's, zoals voor het kerkorgel in Alkmaar. Zijn kunst had
tegelijk ook een invloed op de beeldhouwkunst. Bij zijn werken werd hij geassisteerd door Pieter Post, Daniël Stalpaert, Matthias Withoos, Philips
Vingboons, Artus Quellinus, Tielman van Gameren en Rombout Verhulst. Mogelijk werkte hij ook samen met Albert Eckhout.

Schilderijen gang annex eetkamer en witte kamer.

Tijdens de bouw van het Amsterdamse stadhuis, het tegenwoordige Paleis op de Dam, woonde Van Campen in het duurste logement in de Kalverstraat
en zijn verteringen waren navenant. In 1654 is Van Campen met ruzie vertrokken, waarschijnlijk in verband met het ontwerp van de tongewelven.
Stalpaert won en beëindigde het project - naar verluidt - met minder fraaie oplossingen.

Moderne kunst in het Paleis Noordeinde.

Na een lange loopbaan, overleed Jacob van Campen in 1657 bij Amersfoort op de buitenplaats Randenbroek, dat hij had geërfd van zijn moeder.
Het was door hemzelf verbouwd en door Caesar van Everdingen gedecoreerd. Van Campen is nooit getrouwd geweest, maar had wel een zoon,
Alexander Van Campen, die zich later, na de erfenis, vestigde in Bloemendaal / Haarlem, waar de rest van de familie is geboren en getogen.

De Rode Kamer.

De zuster van Jacob Van Campen, en eventuele afstammelingen hebben nog een tijd gewoond in de buitenplaats van zijn moeder,
het zogeheten Randenbroek.

Van Campen was selectief bij het aannemen van opdrachten. Zijn bekendste werken zijn:

Het Coymanshuis op de Keizersgracht in 1625.
Het Koninklijk Paleis, Amsterdam, voormalig stadhuis. In 1648 duikt zijn naam voor het eerst op in verband met het ontwerp van het nieuwe stadhuis. Het moest een volmaakt gebouw worden, met een volmaakte maatvoering, volmaakte verhoudingen en een volmaakte boodschap aan de toeschouwer. Zijn kracht lag in de strenge proporties en de zeer matige versiering. Critici verafschuwden de eenvoudige entree - zonder trappen - op de begane grond. Constantijn Huijgens noemde het "het achtste wereldwonder".
Bij de verbouwing van het Rembrandthuis aan de Jodenbreestraat (1627) en het ontwerp van het kasteel Drakensteyn wordt
zijn hand vermoed.
Het Mauritshuis in Den Haag (1633).
De Schouwburg van Van Campen (1638), de eerste stenen stadsschouwburg van Amsterdam, naar het voorbeeld van Teatro Olimpico in Vicenza.
Het paleis Noordeinde in Den Haag (1640).
Nieuwe Kerk te Haarlem (voltooid 1649).
Hoogstwaarschijnlijk Huis ten Bosch in Maarssen.

Van Campen ontwierp behalve huizen en paleizen, ook een aantal kerken onder andere in Renswoude en Hooge Zwaluwe en de Nieuwe Kerk in Haarlem.
Van dat ontwerp maakte Pieter Saenredam niet minder dan drie schilderijen en acht prenten. Daarnaast ontwierp Van Campen poorten en torens,
onder andere voor de Westerkerk en Nieuwe Kerk. Zijn schilderijen en wanddecoraties onder andere voor Paleis Huis ten Bosch zijn enigszins verwant
met die van Paulus Bor, een van de oprichters van de Bentvueghels.

Theekamer met het schitterende behang.

Naast gebouwen ontwierp van Campen ook wegen. De weg tussen Utrecht en Amersfoort, de Amersfoortseweg, ook bekend als de
'Wegh der Weegen', is van zijn hand. Jacob van Campen overleed in Amersfoort 16-09-1657 op 61-jarige leeftijd.