Soevereine Monarchieën 

Europese Vorstenhuizen

Dit is een zo volledig mogelijk lijst van Europese Soevereine Vorstenhuizen. Zij bestaan nog steeds.

In deze opsomming ziet men de nog bestaande en/of regerende Soevereine Vorstenhuizen in Europa. Zoals onder de Friese Nassau's staat vermeld zijn deze allemaal verwant met elkaar. De Stamvader van dit geheel blijkt Johan Willem Friso, Prins van Oranje en Vorst van Nassau-Dietz te zijn. Ook wordt vermeld welke Huizen en Landen opgegaan zijn in voornamelijk Duitse Deelstaten. Van belang is dan ook te vermelden welke Huizen nog wel regeren en welke Landen door hen worden vertegenwoordigd. Het ene overzicht is korter dan het andere en shet ene is boeiender dan het andere.

Het Huis Habsburg was een belangrijk Europees Vorstengeslacht, vernoemd naar het stamslot Habichtsburg in Aargau. Leden van deze dynastie regeerden eeuwenlang over Oostenrijk, Bohemen en Hongarije. Van 1438 tot 1806 behoorden bijna alle keizers van het Heilige Roomse Rijk tot het Huis Habsburg. In de 16e en 17e eeuw heerste het geslacht over Spanje en Portugal en in de 19e eeuw over het Groothertogdom Toscane en andere delen van noordelijk Italië. Van 1482 tot 1581 resp. 1795 regeerden de Habsburgers ook over de Nederlanden. De reconstructie van de genealogie van de Habsburgers is moeilijk. De eerste officiële optekeningen dateren uit 1160. Daarvoor en rond 1500 werden al wel stambomen bijgehouden maar deze werden vaak extra "opgeleukt" door als voorvaderen legenden als Priamus (de zoon van Jupiter) of Koning Arthur op te nemen. Deze stambomen zijn daarmee dus vaak onbetrouwbaar en dus net te gebruiken.

Het Keizerlijk Huis en aanverwanten:

Het Keizerlijk Huis Habsburg (stam) Het Keizerlijk Huis Habsburg-Lotharingen (Oostenrijkse tak) Het Keizerlijk Huis van Oostenrijk Het Keizerlijk Huis van Oostenrijk-Teschen Het Keizerlijk en Koninklijk Huis Oostenrijk-Este (Belgische en Italiaanse tak) Het Keizerlijk en Koninklijk Huis van Oostenrijk-Hongarije (Hongaarse tak) Het Keizerlijk en Koninklijk Huis van Mexico (Mexicaanse tak

Rudolf liet zich niet tot een bijrol in de politiek manoeuvreren, maar het lukte hem niet een eigen rijk in Centraal-Zwitserland op te bouwen. Latere pogingen hiertoe werden door de oude linie tegengewerkt. De zoon van Albrecht IV, Rudolf IV, daarentegen, kon zijn rijk systematisch uitbreiden. Zijn heerschappij in Schwarzwald breidde zich uit en door de Kyburger erfenis maakte hij aanspraak op het oosten en noordoosten van Zwitserland. Hij werd een machtige graaf in Südschwaben. Zijn benoeming tot koning van het Heilige Roomse Rijk als Rudolf I was hiervan het hoogtepunt. Na de verkiezing van Rudolf I tot Rooms-Duits koning, werden de Habsburgers een belangrijke macht. Ze kregen de heerschappij over het Aartshertogdom Oostenrijk en het Hertogdom Stiermarken. Verdere gebiedsuitbreidingen in het oosten en het verlies van de oude Habsburgse bezitting in Zwitserland, verplaatsten het centrum van de Habsburgse macht naar de Oostenrijkse landen. Het kasteel Habsburg zelf verviel in 1415 aan het Zwitserse Eedgenootschap, waarmee de betrekkingen met het thuisland steeds minder werden. Het Vorstenhuis Habsburg was meerdere eeuwen het dominerende adellijke geslacht in Centraal-Europa. Na de verkiezing van Albrecht II tot Rooms Koning in 1438, leverden de Habsburgers, met uitzondering van Karel VII, alle Keizers van het Heilige Roomse Rijk tot eind 1806.

Slimme huwelijkspolitiek en onverwachte sterfgevallen, leverden in de loop van de 15e eeuw de heerschappij over het Hertogdom Bourgondië op en daarna de kronen van Spanje, Bohemen en Hongarije. Filips de Schone (in 1494) en Karel V (in 1515) heersten over een rijk dat naast Oostenrijk ook de Nederlanden, Spanje, Napels en Sicilië omvatte. Na de dood van Karel V werd het rijk gesplitst. Zijn zoon Filips II kreeg Spanje en de Nederlanden, zijn broer Ferdinand I kreeg de Duitse gebieden. Ferdinand voegde daar door huwelijk ook Hongarije (inclusief Bohemen en Silezië) aan toe. Na de Westfaalse vrede werd de macht van de Roomse keizers ingeperkt en werd de onafhankelijkheid van verschillende staten erkend.

De Habsburgers behielden echter hun zgn. Hausmacht, de heerschappij over de landen waarvan zij erfelijk de troon bezaten. Na het uitsterven van de Spaanse tak konden de Oostenrijkse Habsburgers slechts een deel van de Spaanse bezittingen terug winnen. In 1740 stierf ook de mannelijke tak van het Oostenrijkse huis uit. Na het huwelijk van Maria Theresia met Franz Stefan van Lotharingen noemde de dynastie zich op grond van de Pragmatieke Sanctie van 1713 Habsburg-Lotharingen. Deze tak regeerde van 1765 tot 1806 het Heilige Roomse Rijk.

Het Groothertogelijk Huis van Habsburg-Toscane en het Huis van Habsburg-Este zijn zijtakken van de Dynastie Habsburg. Zij ontstonden omdat Karl VI geen zonen had, eindigde hier het Huis Habsburg in mannenlijke lijn. Dochter Maria Theresia von Habsburg trouwde met Franz Stephan von Lotharingen. En hier begon tevens het Huis Habsburg-Lotharingen.

Het Huis Habsburg nu:

Na het overlijden van Karel I werd Otto von Habsburg in 1922 als oudste zoon van de Keizer, het familiehoofd. In 1961 deed hij afstand van zijn rechten op de Oostenrijkse troon. Van 1979 tot 1999 was hij namens de Duitse CSU lid van het Europees Parlement. In januari 2007 droeg Otto zijn taken als hoofd van het Huis over aan zijn zoon Karl von Habsburg-Lotharingen. Otto overleed op 4 juli 2011.

Het Huis Bourbon-Sicilië

Het eerste Koninkrijk der Beide Siciliën ontstond in 1442 toen Alfons V van Aragón en Sicilië Napels veroverde en zichzelf uitriep tot Koning der Beide Siciliën. Alfons V (Medina del Campo, 1396 – Napels, 27 juni 1458), bijgenaamd de Grootmoedige, was van 1416 tot 1458 Koning van Aragón, Valencia, Majorca, Sicilië en Sardinië en Graaf van Barcelona en van 1442 tot 1458 als Alfons I koning van Napels. Hij was de zoon van Ferdinand I van Aragón en getrouwd met zijn nicht Maria, dochter van Hendrik III van Castilië en Catharina van Lancaster. Na zijn dood in 1458 werd het rijk echter weer opgedeeld. Napels kwam toe aan zijn bastaardzoon Ferdinand I en de rest aan zijn broer Johan II.

In de periode van 1504 tot 1713 waren de Siciliën een onderkoninkrijk van Spanje. Koning Frans I Na in korte tijd een aantal keer van eigenaar veranderd te zijn kwamen de twee Koninkrijken in handen van het huis Bourbon. Toen Koning Ferdinand IV van Napels (tevens Ferdinand III van Sicilië) na de Napoleontische bezetting in 1816 de macht weer in handen kreeg voegde hij zijn Koninkrijken samen tot het nieuwe Koninkrijk der Beide Siciliën, daar hij de titel Koning van Napels besmet achtte nadat deze door de herbergierszoon Joachim Murat was bezet geweest. Hij noemde zich nu Ferdinand I. De Sicilianen en de paus protesteerden tegen de verandering. De paus zag dat zijn theoretische suzereiniteit (opperleenheerschap) werd genegeerd en de inwoners van Sicilië zagen hun autonomie verloren gaan.

Een door de Carbonari georganiseerde volksopstand in 1820 dwong Ferdinand een grondwet aan te nemen maar na het Congres van Laibach in 1821 kreeg hij zijn absolute macht weer terug. Ferdinand en zijn opvolgers zouden op despotische wijze blijven regeren tot 1860, toen een opstand geleid door Giuseppe Garibaldi en gesteund door het Koninkrijk Sardinië een einde maakte aan de heerschappij van Koning Frans II. In 1861 viel Frans laatste fort Gaeta. Zijn rijk werd samengevoegd met Sardinië en vormde het nieuwe Koninkrijk Italië. Victor Emanuel II van Sardinië werd de eerste Koning van het verenigde Italië. De term Beide Siciliën werd gebruikt om het gebied van de Koninkrijken Sicilië en Napels aan te duiden. De wat merkwaardige naam dateert uit de Middeleeuwen. In de oorlog van de Siciliaanse Vespers (1282) werd het eiland Sicilië ingelijfd door het Koninkrijk Aragón.

De voormalige heersers van het eiland, wier rijk ook een groot deel van Zuid-Italië omvatte, bleven hun gebied echter Sicilië noemen omdat ze hun aanspraak op het eiland niet wilden opgeven. Er bestonden hierdoor dus twee gebieden met dezelfde naam, vandaar de term Beide Siciliën. Het Zuid-Italiaanse gebied werd overigens al spoedig omgedoopt in het feitelijk juistere Koninkrijk Napels.

Het huis bestaat nog steeds. Sinds 2009 is het familiehoofd Prins Carlo, Hertog van Castro, (geboren 24 februari 1963). Daarnaast voert ook de huidige Spaanse Koning Juan Carlos nog steeds de titel Koning der beide Siciliën.

Het Hertogelijk Huis van Modena bestaat niet meer en is opgegaan in diverse andere Dynastieen. Het Hertogelijk Huis van Parma, met name het Huis van Bourbon-Parme (een zijtak) is nog springlevend. Prinses Irene van Oranje, dochter van Koningin Juliana, Prinses der Nederlanden, was ooit getrouwd met Carlos, Prins van Bourbon-Parme, Prins van Piacenza en Hertog van Parma en Piacenza. De Prins overleed in 2010 en werd als familiehoofd der Bourbon-Parma opgevolgd door zijn oudste zoon Carlos.

Het Huis Bourbon-Parma is een Italiaanse linie van het Huis Bourbon. De stamvader is Filips, zoon van Filips V van Spanje (Huis Bourbon) en Elisabetta Farnese, erfdochter van het Hertogdom Parma en Piacenza. Sinds 1996 is dit huis ook tot de Nederlandse adel gaan behoren. Elisabetta streefde er met succes naar een van haar zoons over haar geboorteland te doen regeren. Haar zoon Karel I (de latere Karel III van Spanje) regeerde over het Hertogdom tot hij het na de Poolse Successieoorlog in 1738 met Oostenrijk ruilde voor het Koninkrijk Napels. Keizerin Maria Theresia stond Parma na de Vrede van Aken van 1748 weer af aan zijn jongere broer Filips.

Filips' zoon Ferdinand werd in 1796 door de Fransen verdreven en in 1801 werd het dubbelhertogdom bij Frankrijk ingelijfd. Het geslacht werd schadeloos gesteld met het uit het Groothertogdom Toscane geschapen Koninkrijk Etrurië, waar Ferdinands zoon Lodewijk I de troon besteeg. Hij stierf in 1803 en werd opgevolgd door zijn zoon Karel Lodewijk. Deze verloor zijn Koninkrijk bij het Verdrag van Fontainebleau in 1807. Het Congres van Wenen in 1815 herstelde hem tegen de verwachting in niet als Hertog van Parma, maar wees dit land toe aan Napoleons echtgenote Marie Louise van Oostenrijk. dewijk alsnog in Parma aan de macht komen.

Ter compensatie werd hem en zijn moeder het Hertogdommetje Lucca toegewezen, waarover zij tot 1847 regeerden. In dat jaar ontvluchtte hij Lucca, maar hij besteeg na de dood van Marie Louise enige maanden later als Karel II de troon van Parma. Hij zag zich echter in 1849 genoodzaakt troonsafstand te doen ten gunste van zijn zoon Karel III. Deze regeerde op uiterst despotische wijze en werd in 1854 vermoord. Hij werd opgevolgd door zijn 5-jarige zoon Robert I, die zijn troon in 1859 verloor. Parma sprak zich in 1860 met overweldigende meerderheid uit vóór aansluiting bij Sardinië en werd in 1861 deel van de nieuwe staat Italië. Robert I verwekte bij zijn twee echtgenotes maar liefst 24 kinderen.

Zijn dochter Maria Louisa trad in het huwelijk met Koning Ferdinand I van Bulgarije, zijn dochter Zita met Keizer Karel I van Oostenrijk en zijn zoon Felix met Groothertogin Charlotte van Luxemburg. Door dit laatste huwelijk voeren de Groothertogen Jan en Hendrik, hun kinderen en hun nakomelingen in mannelijke lijn de titel Prins van Bourbon-Parma. Roberts zoons Sixtus en Xavier namen aan de Eerste Wereldoorlog deel in het leger van België, Elias en Felix in dat van Oostenrijk. Keizer Karel trachtte deze familierelatie te gebruiken om onderhandelingen met Frankrijk te starten, hetgeen resulteerde in de zogenaamde Sixtus-affaire. Hij was tevens de laatste soevereine Hertog van Parma.

Xavier was door de Spaanse Alfonso Carlos de Borbón aangewezen als diens opvolger, zodat hij na diens dood in 1936 Carlistisch pretendent naar de Spaanse troon werd. Hij nam actief deel aan de opstand van Francisco Franco die leidde tot de Spaanse Burgeroorlog, maar wist de dictator niet te overreden hem tot Koning uit te roepen. In 1969 benoemde Franco Xaviers rivaal Juan Carlos de Borbón, kleinzoon van Alfons XIII van Spanje, tot opvolger. Hij liet zijn troonpretentie in 1975 overgaan op zijn zoon Carlos Hugo, die zich later echter uit de politiek terugtrok. Carlos Hugo was sinds 1964 gehuwd met de Nederlandse Prinses Irene, een huwelijk dat vanwege het verschil in religie veel consternatie teweeg bracht.
Het paar ging in 1981 uit elkaar.

Uit het huwelijk zijn vier kinderen voortgekomen, die als Prins(es) de Bourbon de Parma tot de Nederlandse adel behoren:

Carlos Xavier (27 januari 1970)
Margarita (13 oktober 1972)
Jaime (13 oktober 1972)
Carolina (23 juni 1974)

In oktober 2009 werd de verloving bekendgemaakt van Carlos met Annemarie Gualthérie van Weezel, als journaliste werkzaam voor de NOS en dochter van de Nederlandse politicus Hans Gualthérie van Weezel. Het burgerlijk huwelijk vond op 12 juni 2010 in kleine kring plaats; het kerkelijk huwelijk zou in eerste instantie in augustus plaatsvinden in Brussel, waar de ouders van de bruid wonen. De kerkelijke inzegening vond uiteindelijk plaats op 20 november 2010 in de Ter Kameren abdij te Brussel, na uitstel wegens ziekte en overlijden van de vader van de bruidegom. Vanuit de Carlistische traditie kan het huwelijk met de niet-adellijke Gualthérie van Weezel worden gezien als morganatisch.

Prins Carlos en Prinses Annemarie hebben drie kinderen:

Luisa Irene Constance Anna Maria (9 mei 2012)
Cecilia Maria Johanna Beatrix (17 oktober 2013)
Carlos Enrique Leonard (24 april 2016)