S

 Koninklijke Verzamelingen 

Miniaturen, Oorkonden en Foto's

HUIS DE PAAUW TE WASSENAAR, 1847

Louise van Pruisen, Prinses der Nederlanden (1808 - 1870) Marie, Prinses der Nederlanden, Vorstin van Wied (1841 - 1910)

Huis De Paauw te Wassenaar was sinds 1838 eigendom en zomerverblijf van Prins Frederik der Nederlanden. Op de voorgrond links staat een vrouw met een kind aan de hand, mogelijk Prinses Louise, de vrouw van Prins Frederik, en hun dochter Prinses Marie. Het meisje was zes jaar oud toen J.J. Destree in 1847 deze tekening maakte. De pauwen op de voorgrond doen de naam van het huis eer aan. Sinds 1925 is De Paauw in gebruik als raadhuis van de gemeente Wassenaar.) Gezicht op Huis De Paauw of Pauw te Wassenaar, sinds 1838 eigendom en zomerverblijf van Prins Frederik der Nederlanden. Het witte huis is omringd door struiken en bomen. Linksvoor drie grote bomen, rechts een grote boom; op de voorgrond links een vrouw met kind aan de hand bij een pauw (mogelijk Prinses Louise en Prinses Marie, vrouw en dochter van Prins Frederik); rechts voor nog twee pauwen.

Tekenaar Destree, Johannes Josephus (1827-1888. Gemaakt in 1847. Materiaal papier, hoogte 30,4 cm en breedte 36,6 cm

Huize de Pauuw 1847.

WELKOMSTLIED AAN HARE MAJESTEIT DE KONINGIN : BIJ HAAR BEZOEK AAN SCHIEDAM

Linksonder: Een rijkelijk versierd Schiedam. In deze stad werden op 18 september 1925 Koningin Wilhelmina, Prins Hendrik en de 16-jarige Prinses Juliana ontvangen; een dag waarnaar door de Schiedammers reikhalzend was uitgekeken. Tijdens een lange rijtoer werd het Koninklijk gezin toegezongen door de 2000 oudste leerlingen van de plaatselijke scholen. De Schiedamse makers van het lied en dirigent Joh. Oostveen werden 'aan het rijtuig ontboden', aldus het extra nummer van de Schiedamsche Courant. Hare Majesteit verzocht de kunstenaars haar dank over te brengen aan de juichende kinderen. Componist Baan trad ook zelf op als dirigent: twee jaar na het bezoek van de koninklijke familie aan Schiedam dirigeerde hij een groot kinderkoor in 1935 gaf hij een uitvoering bij de onthulling van de Koningin Emmabank in het Julianapark in Schiedam.

Componist Baan, A. Tekstschrijver, illustrator Boer, Joh. A. [ca 1925],

Manuscript, dubbelbladen door middel van zwart en wit koord in omslag bevestigd, titelpagina vervaardigd door Joh. A. Boer, in zwarte en rode inkt, geïllustreerd met aquareltekeningen en decoratief kader in diverse kleuren geschilderd.

OSIRIS CANOPUS

Middenboven: In 1846 bezocht Koningin Anna Paulowna (1795-1865) met haar tweede zoon Prins Alexander (1818-1848) Italië. De Koningin heeft bijzonder genoten van deze zomerreis en was onder de indruk van de steden, de kunstwerken en het fraaie weer. Zij is in Rome vriendelijke ontvangen door Paus Pius IX en overladen met vele attenties. Een van deze geschenken betrof de Canopus, oorspronkelijk omgevormd tot lamp met gewerkt onderkleedje. Ook haar zoon en haar gevolg werden door Zijne Heiligheid overladen met souvenirs en vrolijk keerde iedereen huiswaarts.

Beeldhouwer onbekend, 100 - 150 n.Chr. Materiaal: albast en hoogte 49 cm.

De Canopus is vervaardigd van albast. De massieve vaas is met een mensenhoofd gekroond en opgewerkt uit ringvormen. Boven het voetstuk is in reliëf een scarabee met uitgespreide vleugels afgebeeld, hij heft met beide voorpoten de zonenschijf met twee uraeusslangen omhoog. Daarboven is een tempelvormig borstsieraard aan een draagketting gehangen, geflankeerd door twee figuren uit het gevolg van de god Harpocrates. In het tempeltje bevindt zich een Apsis-stier, op de kroonlijst van het tempeltje staan twee sperwers. Om de hals heeft de Canopus een snoer met een hart-amulet. Het hoofd wordt omsloten door een gestreepte

MENUKAARTEN VAN HET DINER OP 23 MEI EN DE LUNCH OP 24 MEI TIJDENS HET STAATSBEZOEK AAN FRANKRIJK 1950

Rechtsboven: De Franse president Vincent Auriol en zijn echtgenote boden het staatsbanket aan in het 'Palais de l' Élysée' en de lunch in Versailles. De menukaarten waren ontworpen door graveur Robert Cami (1900-1975). Hij was hoogleraar aan de "Ecole National Supérieure des Beaux-Arts" te Parijs. Voor de Franse posterijen had hij diverse postzegels ontworpen. Op het muziekprogramma "Franco-Hollandaise" tijdens het diner en de lunch stonden ook Nederlandse componisten. Op de voorzijde van de menukaart van het diner is een gezicht vanaf de Place de la Concorde naar de Luxor-obelisk afgebeeld. Aan de binnenzijde van de dinerkaart stond het menu, omgeven door een tekening van de Seine met een zestal bruggen. Op de voorzijde van de lunchkaart is een doorkijkje vanuit de galerijen van het Paleis van Versailles naar de tuin weergegeven. De binnenkant geeft, naast de gerechten en dranken, een overzicht van de tuin weer.

Graveur Cami, Robert, 23 en 24 mei 1950. Techniek: druk. Materiaal: Papier, hoogte 19 cm en breedte 14 cm.

Verheffing tot Rijksvorst van Johan Maurits van Nassau-Siegen

OORKONDE VAN DE VERHEFFING VAN GRAAF JOHAN MAURITS VAN NASSAU-SIEGEN IN DE VORSTENSTAND, 25 NOVEMBER 1652

Boven: Met de akte van verheffing werd Johan Maurits opgenomen in de vorstenstand. Hij kreeg zitting en stemrecht in de Duitse Rijksdag en mocht de titel Prins voeren. Met deze verheffing door de Habsburgse Keizer Ferdinand III probeerde de Keizer de diverse Vorsten aan zich te binden. Johan Maurits, bijgenaamd de Braziliaan, was een kleinzoon van Graaf Jan de Oude, een jongere broer van Prins Willem van Oranje. Hij was gouverneur-generaal van de veroverde bezittingen van de West-Indische Compagnie in Brazilië. In 1647 werd hij stadhouder van de Kleefse gebieden. De akte, in het Duits geschreven, is ingebonden in een roodfluwelen band, voorzien van een aanhangend lakzegel geborgen in een gouden doos. Het foedraal waarin het stuk is opgeborgen is met bewerkt leer bekleed. Opmerkelijk is de uitsparing voor de berging van het zegel.

Datering: 25 november 1652. Foudraal: materiaal leer, hoogte 37,5 cm, breedte 31 cm en dikte 9,5 cm. Band: materiaal fluweel, hoogte 35 cm, breedte 28,5 cm en dikte 1 cm. Oorkonde: materiaal perkament, inkt. Zegeldoos: materiaal goud. Zegel: materiaal was, doorsnede 10 cm en dikte 3 cm.

Koningin Wilhelmina en haar Dames

KONINGIN WILHELMINA EN HAAR DAMES, SEPTEMBER 1908

Wilhelmina, Koningin der Nederlanden (1880 - 1962)

Het is een merkwaardig beeld: vier elegant geklede dames, poserend bij een rieten tafeltje op een tapijt in de tuin van Paleis Het Loo. Het gaat hier om Koningin Wilhelmina (rechts), hofdame jonkvrouw A.J. Juckema van Burmania Barones Rengers (zittend links), hofdame jonkvrouw A.M. van Haersma de With (staande links) en Wilhelmina's vroegere gouvernante Miss E. Saxton Winter. Miss Winter was enkele dagen te gast op Het Loo. Jonkvrouw Van Haersma de With zou in oktober 1908 gaan trouwen; misschien gaf haar naderende afscheid aanleiding tot dit portret. De dames dragen indrukwekkende hoeden, naar de mode van die tijd getooid met struis- en reigerveren en grote bloemen. Een parasol maakt het zomerse middagtoilet compleet.

Fotograaf Guy de Coral, Joan Julien Marie (1867-1930), Datering 5-10 september 1908 is gebaseerd op de periode waarin Miss Saxton Winter logeerde op Paleis Het Loo.

Groepsportret en voeten uit van koningin Wilhelmina (zittend, rechts), hofdame jonkvrouw A.J. Juckema van Burmania barones Rengers (zittend links), hofdame jonkvrouw A.M. van Haersma de With (staande links) en Wilhelmina's vroegere gouvernante Miss E. Saxton Winter. De dames, gekleed in zomerjapon met hoed en parasol, poseren rond een rotan tafeltje, op een tapijt in het park van Paleis het Loo te Apeldoorn.

HET STADHOUDERLIJK KWARTIER, CIRCA 1644

Frederik Hendrik, Prins van Oranje (1584-01-29 - 1647-03-14)Zou het Prins Frederik Hendrik zijn voor wie de mannen links hun hoed afnemen? Dit kleine, anonieme prentje toont het Stadhouderlijk Kwartier in Den Haag, gezien vanaf het Buitenhof. De Mauritstoren vooraan is nog steeds een blikvanger, evenals het Mauritshuis en het torentje achterin de lange gevelwand in het water. De Hofkapel, waarvan het dak met torentje zichtbaar is, bestaat niet meer. Op de achtergrond komt een ruiter te paard van de drenkplaats in de hoek van de Korte en Lange Vijverberg. Met een andere titel komt dit prentje voor in de hoek van een grote prent van Huis ter Nieuwburg in Rijswijk uit 1644.

Prentmaker onbekend; mogelijk Milheuser, Julius (1611-1680)

Op het prentje staat het Mauritshuis, dat in 1633-1644 werd gebouwd, dus voor ca. 1640 zal het zo niet zichtbaar zijn geweest. Met "S. Hoocheyts" in de titel zal prins Frederik Hendrik (overleden 1647). Het prentje is ook opgenomen in een grotere prent van Huis ter Nieuwburg van 1644; hier met de titel "De Hof in den Hag".

Gezicht vanaf het Buitenhof op het Stadhouderlijk Kwartier en de Hofvijver te Den Haag. Op de achtergrond de huizen aan de Korte Vijverberg, op de voorgrond voorbijgangers te voet en te paard. Op het prentje staat het Mauritshuis, dat in 1633-1644 werd gebouwd. Met "S. Hoocheyts" in de titel zal Prins Frederik Hendrik (1584-1647) bedoeld zijn. Het prentje is met de titel "De Hof in den Hag" opgenomen in een grotere prent van Huis ter Nieuwburg van 1644.

Techniek: gravure, materiaal papier, beeldmateriaal inkt, hoogte 6,7 cm en breedte 10,3 cm.

Een van zijn mooiste ontwerpen van Daiël Marot op het gebied van lakkabinetten vindt men hieronder. Een lakkabinet is een uiterst fraai vorm gegeven kast vaak op poten gemaakt van prachtige materialen, waaronder hout en versierd met gouden reliefs. Het stuk kwam in het bezit van de Oranje's rond het einde van de zeventiende eeuw. Eigenaresse werd Prinses Albertine Agnes, dochter van stadhouder Frederik-Hendrik en Amalia van Solms. De Prinses bracht de meubels (wellicht een geschenk van de VOC) naar haar residentie Oraniënstein, waar zij woonde sinds zij was getrouwd met de Duitse Prins Willem-Frederik van Nassau-Dietz.”.