De Huizen van Oranje en Nassau

Vorstelijk Verzamelen

Bronvermelding

Koninklijke Verzamelingen

Koningin Juliana 100 jaar

In 2009 was het 100 jaar geleden, dat Koningin Juliana werd geboren. Een reden om aandacht aan deze sterke vrouw te schenken met betrekking tot haar leven en wat zij zoal heeft gedaan, alsmede een overzicht van een aantal cadeau's in haar leven ontvangen. Paleis Het Loo Nationaal Museum schonk in datzelfde jaar aandacht - in samenwerking met het Koninklijk Huisarchief en de Stichting Historische Verzamelingen van het Huis Oranje-Nassau - aan het honderdste geboortejaar van Koningin Juliana met een dubbeltentoonstelling. Het eerste deel van de tentoonstelling gaf een indruk van het leven van de Koningin aan de hand van objecten, kleding, archiefstukken, boekbanden en foto´s. Het tweede deel gaf een beeld van het 'officiële gezicht' van de Koningin door middel van portretten, borstbeelden, penningen, munten, foto´s en ontwerpen voor postzegels. Een selectie hiervan is met deze foto's te zien.

Links: Ziegler plaatste een profiel van Koningin Wilhelmina door H. Deutmann uit 1912 voor zijn portret van Koningin Emma uit 1928. Het betreft hier een gomdruk, een edel fotografisch procédé met steenrood pigment. Daarmee suggereerde Ziegler een tekening in rood krijt.

Midden: Dit groepsportret is samengesteld uit diverse opnamen, een fotomontage dus. Ook paste Ziegler retouche toe. Achterop deze foto verantwoordde de fotograaf zijn ingrepen: Koningin-moeder Emma en Koningin Wilhelmina zijn verplaatst, er is een andere foto van Emma ingedrukt, het parelsnoer van Wilhelmina is verlegd en Prins Hendrik kreeg een rechterhand uit een andere foto. Achter Prins Hendrik staat zijn dochter Prinses Juliana.

Rechts: Portret door Sierk Schröder. Gedurende haar leven zijn er veel portretten van Koningin Juliana geschilderd, veelal voor openbare gebouwen. Voor een aantal schilders heeft de Koningin zelf geposeerd, zoals voor het geslaagde portret, dat Sierk Schröder van haar maakte in 1957.

Links: Rammelaar Orange. Een kleine link met een ver verleden. Bij de geboorte van Prinses Juliana schonk de Franse stad Orange haar een rammelaar in de vorm van een zilveren sinaasappel.

Op deze manier wilde de stad getuigen van het feit, dat de familienaam van de nieuw geboren Prinses van Oranje, daar zijn oorsprong vindt.

Rechts: Troffel Jaarbeursgebouw. Met het leggen van eerste stenen werd al vroeg begonnen.

Zo legde een tienjarige Prinses Juliana al op 25 februari 1920 de eerste steen voor het eerste vaste gebouw van het Jaarbeurscomplex in Utrecht.

Dat was voor de stad in met miiden van het land een hele gebeurtenis.

Linksonder: Inhuldigingsrede. Rede gehouden door Koningin Juliana tot de leden van de Staten Generaal tijdens haar Inhuldiging tot Koningin in de Nieuwe Kerk te Amsterdam op 6 september 1948. De getypte rede is d.m.v. een oranje lint gebonden in een blauw suède omslag. De voorzijde daarvan is versierd met takken en oranjeappeltjes met in het midden een gekroond monogram "J".

Midden: Oorkonde van de Orde van de Kouseband. Oorkonde van de benoeming van Koningin Juliana tot Lady in the most Noble Order of the Garter ofwel de Orde van de Kouseband.Ter gelegenheid van het staatsbezoek van Koningin Elisabeth en Prins Philip van Groot Brittannië in maart 1958 aan Nederland werd Koningin Juliana bij besluit van 25 maart 1958 in deze orde opgenomen. De tekst is geschreven op perkament dat weer verstevigd is met blauwe zijde. De rechtskracht wordt nog extra benadrukt door het van blauwe was vervaardigde zegel.

Rechts: Menukaart huwelijksdejeuner. Menukaart van het huwelijksdejeuner op 7 januari 1937. Aansluitend aan de kerkelijke inzegening van het huwelijk van Prinses Juliana met Prins Bernhard en een rijtoer door Den Haag werd op Paleis Noordeinde een huwelijkdejeuner aangeboden aan de binnen- en buitenlandse gasten. De enkele menukaart, in kleurendruk, was versierd met takjes Oranjebloesem en een banderol met de huwelijksdatum hield deze bijeen. Midden boven de tekst van de gerechten stond een in elkaar vloeiend monogram JB.

Links: Foto Canada met De Gaulle. In de jaren 1940-1945 woonde Prinses Juliana met haar dochters in Canada. Toen de Franse Generaal De Gaulle op 11 juli 1944 Ottawa bezocht, ontmoette de Prinses hem in het Gouvernementshuis.

Op deze anonieme foto staan zij naast elkaar in een gezelschap op het bordes; voorste rij v.l.n.r. Premier Mackenzie King, Gouverneur-generaal Alexander Graaf van Athlone en zijn vrouw Prinses Alice, Generaal De Gaulle en Prinses Juliana.

Als President van Frankrijk was De Gaulle in maart 1963 tijdens een kort bezoek aan Nederland de gast van Koningin Juliana.

Rechts: Chiffre voor hofdames van Koningin Juliana. Het is een eeuwenoud gebruik, dat hofdames als herkenningsteken bij officiële gebeurtenissen het monogram van hun vorstin aan een strik dragen. Dit monogram, oftewel ´chiffre´, is in goud en email uitgevoerd. Het chiffre van Koningin Juliana is in de loop van de tijd van een groot model teruggebracht tot een wat kleiner.

Linksonder:: Inhuldigingsjapon. Met de bevrijding in 1945 nog zo vers in het geheugen, wilde Koningin Juliana de nationale driekleur in haar inhuldigingsgewaad verwerken, rood en wit voor de koningsmantel, koningsblauw voor haar japon. De Zwitser Erwin Dolder maakte het ontwerp.

Midden: Kinderhoed.De Koninklijke kleuter moest al vroeg haar officiële verplichtingen nakomen. Een hoed was daarbij onontbeerlijk.

Rechts: Wegens prive-onderwijs kon Prinses Juliana ter afsluiting van haar studie rechten in Leiden geen doctoraal examen doen. In plaats daarvan werd haar een eredoctoraat verleend met als herinneringscadeau deze glazen bokaal. De bokaal werd ontworpen door de bekende architect en ontwerper H.P. Berlage.

Links: Cadeau uit de West. Na meer dan een eeuw was Prinses Juliana tijdens de oorlogsjaren de eerste Oranje die de Nederlandse Antillen en Suriname bezocht.

De bevolking sloot haar daar onmiddellijk in het hart met als gevolg een regen van cadeaus. Bij haar latere bezoek in 1965 als Koningin schonk de ministerraad van de Nederlandse Antillen haar een tafelstuk in de vorm van een zilveren schelp.

Rechts: Model van de Piet Hein. Nederland is een waterrijk land, reden om het prinselijk paar bij hun huwelijk in 1937 een jacht te schenken voor de Nederlandse binnenwateren, onderdeel van het nationale huwelijksgeschenk. Zowel bij officiële als minder officiële gelegenheden heeft het schip de Koninklijke Familie regelmatig naar hun plaats van bestemming gevaren.

Linksonder: Prinses Juliana in Axels kostuum. In 1922 kwam een delegatie uit Zeeuws-Vlaanderen naar het Haagse Paleis Noordeinde om Prinses Juliana in een Axels kostuum aan te bieden. Hoffotograaf H. Deutmann portretteerde de 12-jarige Prinses in deze klederdracht. De foto kwam op 30 april 1922 als prentbriefkaart in de handel.

Midden: Onderscheiding Haile Selassie. Gedurende haar regeringsperiode ontmoette Koningin Juliana regeringsleiders die in die tijd ook de Nederlandse bevolking buitengewoon fascineerden, zoals de Sjah van Perzië en Maarschalk Tito van Joegoslavië. Nog tijdens haar regering verdwenen ze allen van het wereldtoneel.Een van hen, Keizer Haile Selassie van Ethiopië, verleende de Koningin de Gouden Keten van de Orde van het Zegel van Solomon bij zijn bezoek aan Nederland in 1954.

Rechts: Koningin Juliana trad in kleine kring menigmaal op in toneelstukken. Haar aanleg hiervoor alsmede het door de Koningin en haar man gedeelde gevoel voor humor spreken uit deze foto die hoffotograaf Max Koot in 1971 maakte in de marge van een poseersessie voor een staatsieportret.

De Juliana Bijbel.

Boven: Een jaar na haar geboorte kreeg Prinses Juliana deze bijbel van de 'Vereeniging van Christelijke Onderwijzers en Onderwijzeressen in Nederland en de Overzeesche Bezittingen'. De kostbare uitgave bevat illustraties van kunstenaars uit binnen- en buitenland. Dit exemplaar werd in 1910 speciaal voor de Prinses band gebonden, naar een ontwerp van de sierkunstenaar Chris Lebeau. De band is in goud- en blindstempeling versierd met een rasterpatroon van gestileerde lelies. Voorop staat het gestileerde koninklijk wapen, op de achterkant 'Anno 1910' en het monogram 'PJ' (Prinses Juliana). De bijbel werd 18 mei 1910 op Het Loo aangeboden.

Rechts: Tijdens haar studententijd in Leiden had Prinses Juliana kennis gemaakt met de Kroonprins van het Sultanaat Djokjakarta op Java, in Leiden 'Henkie' genaamd, die daar ook studeerde. Bij haar huwelijk in 1937 stuurde hij haar als huwelijksgeschenk een sirihschaal, uitgevoerd in goud en bezet met diamanten. Een sirihschaal is een onderdeel van een sirihstel, dat gebruikt wordt voor het klaarmaken van het genotmiddel, de sirihpruim. Het aanbieden van een sirihstel geldt in Indonesië als hoogste vorm van gastvrijheid.

Midden: Prinses Juliana in het fluitenkruid.Koningin Wilhelmina fotografeerde graag voor eigen plezier, vooral landschappen, die ze soms als voorbeeld voor haar schilderijen gebruikte. Maar ook in haar dochter vond zij een dankbaar onderwerp. Waarschijnlijk in de lente van 1915 vereeuwigde zij Prinses Juliana bij het plukken van fluitenkruid.

Rechts: Huwelijkspen. Het 'Comité tot Luisterrijke Viering te ´s-Gravenhage' schonk Prinses Juliana en Prins Bernhard ter gelegenheid van hun huwelijk in 1937 een gouden pen in de vorm van een veer. Zowel bij de ondertrouw als bij het burgerlijk huwelijk tekenden de Prins en de Prinses de aktes met deze pen.

Webmaster De Huizen van Oranje en Nassau.