Wapen Orange De Huizen van Oranje en Nassau Wapen Nassau

Vorstelijk Verzamelen
Vlag BelgieVlag NederlandGouden KroonGouden KroonVlag LuxemburgVlag Duitsland
Bronvermelding

 Koninklijke Verzamelingen 

Californische Huldeblijk

Het grootste fotoalbum uit de collectie van het Koninklijk Huisarchief is “Californië's Huldeblijk”. Het album is een geschenk van 27 Nederlanders in Californië aan Koning Willem III, ter gelegenheid van zijn 25-jarig regeringsjubileum in 1874. Het album bevat 50 foto’s van Carleton E. Watkins (1829-1916) en anderen die tot de great American landscape photographers gerekend worden. De zogenaamde mammoetfoto’s zijn afgedrukt op fotopapier van circa 40 x 55 cm, van glasnegatieven met dezelfde afmetingen. Deze weergave sluit aan bij de expositie in het Nederlands Fotomuseum te Rotterdam, 9 juni 2014 vierentwintig mammoetfoto’s van Watkins tentoongesteld waren. Een van de vele fotoalbums in de collectie van het Koninklijk Huisarchief is “Californiës Huldeblijk” uit 1874. Het is het grootste album in de collectie (70 x 64 x 13 cm), met 50 fraaie, zeldzame en kostbare foto’s door Carleton E. Watkins Sen collegae van hem.

De foto's tonen de ongerepte natuur in wat nu Yosemite National Park heet: gebergten, rotsformaties, bossen, watervallen en vergezichten. Op een enkele foto komt een menselijke figuur voor, waarmee de schaal van de omgeving zichtbaar wordt. In het album komen ook foto's van spoorwegen, stuwmeren, dammen en mijnbouwterreinen voor. De Gold Rush was dan wel voorbij, maar de effecten van exploitatie en het opkomend toerisme in dit gebied waren groot. De foto's van Watkins droegen dan ook bij aan beschermende maatregelen voor de Mariposa Grove en de Yosemite Valley in 1864 en de totstandkoming van het Yosemite National Park in 1890.


De voorplaat van het foto-album Californië's Huldeblijk aan Koning Willem III

De zogenaamde mammoetfoto's zijn afgedrukt op fotopapier van circa 40 x 55 cm, van glasnegatieven met dezelfde afmetingen. De opnamen zijn gemaakt tussen 1861 en 1873, de prints in 1873 of eerder. Hoewel de fotografie destijds nog maar enkele decennia bekend was, is de kwaliteit van de foto's hoog, zowel in technische als artistieke zin. Hoe komt zo'n album met foto's van Californië en Oregon terecht in de Koninklijke Verzamelingen in Den Haag? Uit de tekst in het album blijkt het een geschenk te zijn van 27 Nederlanders in Californië aan Koning Willem III, ter gelegenheid van zijn 25-jarig regeringsjubileum in 1874.

Ver van het vaderland voelden deze emigranten zich verbonden met het Koninklijk huis, en daarvan gaven zij blijk met de schenking van dit album. Een van de aanbieders was een kamerheer in buitengewone dienst van Koning Willem III, wat de toewijding kan verklaren. De aankomst van het album uit San Francisco, per boot via Liverpool in Rotterdam, was zelfs een bericht in de krant waard. De gevers kozen 50 platen uit. Destijds gebeurde dat meestal uit een catalogus van de fotograaf. De foto's werden geplakt op grote bladen, voorzien van gekalligrafeerde onderschriften en dan samengebonden. Om dat boekblok ontwierpen de boekbinders Bartling & Kimball in San Francisco een band, ingelegd met inheems hout en versierd met noppen van gouderts; een verwijzing naar de natuurlijke rijkdommen van Californië.


v.l.n.r. Bowman Dam. Foto Carleton E. Watkins, circa 1871, 41,5 x 52,3 cm. Bowman Dam in Nevada County. In het stuwmeer staan naaldbomen diep in het water, opgeofferd voor mijnbouwdoeleinden. Midden op de dam staat een man met de handen aan de reling. Cathedral Rocks. Foto Carleton E. Watkins, 1865-1866, 40,3 x 52,7 cm. Cathedral Rocks, Yosemite Valley. De scherpe licht- en schaduwpartijen maken de rotspartij nog imposanter.

Links: Cape Horn. Foto Carleton E. Watkins, 1867, 52,8 x 40,5 cm. Cape Horn aan de Columbiarivier in de staat Oregon. Deze foto lijkt gemaakt vanaf het water. Op de achtergrond, boven het rotsblok in het water, is tegen een helling een huis zichtbaar, omringd door jonge aanplant in rijen.

Midden: Devils Canyon geisers. Foto Carleton E. Watkins, circa 1867, 42,3 x 52,7 cm. Een groots panorama met geisers in de Devils Canyon, Sonoma County, ten noorden van San Francisco. Linksvoor op een rotspunt is een man zichtbaar, in het midden enkele gebouwen.

Rechts: El Capitan. Foto Carleton E. Watkins, 1865-1866, 52,5 x 40,3 cm. De massa van El Capitan ("The Chief"), een verticale rotsformatie van ruim 1000 meter hoogte, wordt hier weerspiegeld in het water op de voorgrond. De boomstam linksvoor geeft diepte aan het beeld.


Links: Eagle Creek. Foto Carleton E. Watkins, 1867, 40,3 x 52,9 cm. De Eagle Creek and Toothbridge aan de Columbia rivier in de staat Oregon. Ook op deze foto vallen natuur en menselijk ingrijpen samen in een grandioos beeld.

Rechts: Glacier Point. Foto Carleton E. Watkins, 1865-1866, 40,5 x 52,7 cm. Een majestueus overzicht vanaf Glacier Point. De Vernal en Nevada waterval vormen duidelijke oriëntatiepunten in het gebergte. Het moet een geweldige uitdaging zijn geweest om met een mammoetcamera en grote glasplaten over bergpaden deze hoogte te bereiken en hier opnamen te maken.

Zijn fotosequenties, bijvoorbeeld die van een paard in galop of een springende man, legden de basis voor latere filmtechnieken. De overige twaalf foto's in het album staan op naam van Thomas Houseworth & Co, fotografen en fotohandelaren in San Francisco. Daarbij gaat het onder meer om werk van Watkins en Charles Leander Weed (1824-1903), die nog voor Watkins Yosemite Valley ontdekte.



Links: Grizzly Giant. Foto Carleton E. Watkins, 1865-1866, 52,8 x 40,5 cm. De Grizzly Giant, een reuzensequoia of mammoetboom met een diameter van meer dan 10 meter, in Mariposa Grove. Aan de voet staat de eerste opzichter van dit gebied, Galen Clark (1814-1910), met een geweer. Hij fungeert hier als schaal voor de grootte van de boom.
Midden:Kwikzilver mijnen in New Almaden. Foto Carleton E. Watkins, 1863, 38,9 x 52,7 cm. Kwikzilvermijn New Almaden, in Santa Clara County. De ontboste helling, bedrijfsgebouwen, houtvoorraden, wegen, brug, wagen, woonhuis en was aan de lijn - alles is haarscherp zichtbaar
Rechts: Hercules. Foto Charles Leander Weed, ca. 1864, Thomas Houseworth & Co, Photos, San Francisco, 51,8 x 40,0 cm. De Hercules, een omgevallen mammoetboom van bijna 100 meter lengte, in Calaveras Grove, in het noorden van de Sierra Nevada. Twee mannen en een vrouw geven de verhoudingen weer.

De fotografen werkten met een mammoetcamera en grote glasplaten, die kort voor de opname ter plaatse geprepareerd werden. Het is bijzonder dat er ondanks vervoer met pakezels en paarden door moeilijk begaanbaar gebied zoveel platen van goede kwaliteit tot stand gekomen zijn. De afdrukken werden in de studio gemaakt met albuminepapier.


Links:Merced River.Thomas Houseworth & Co Photographers, San Francisco, 1872, 40,0 x 51,8 cm. Merced River bij Clark & Moore's Station in de Yosemite. Dit basiskamp werd gedreven door Galen Clark, de eerste opzichter van Yosemite Park, en Edwin Moore.


Rechts: Monastry Peaks. Foto Eadweard J. Muybridge, 1872, Bradley & Rulofson, San Francisco, 42,7 x 54,4 cm. Een weids landschap, met verschillende plans die het perspectief vormen. Op de achtergrond de imposante Monastery Peaks.

Veel mammoetfoto's door Carleton Watkins zijn opgenomen in de collectie van The J. Paul Getty Museum in Los Angeles. Conservator Weston Naef heeft wereldwijd ruim 1100 mammoetfoto's van Watkins opgespoord en grondig beschreven. Helaas zijn veel glasnegatieven verloren gegaan bij de aardbeving van 1906 in San Francisco. De zeldzame vintage prints die nu nog op de markt komen, zijn zeer gewild; liefhebbers en verzamelaars betalen er soms tienduizenden dollars voor. Voor zover bekend bevat dit album voor Koning Willem III de grootste collectie mammoetfoto's van Watkins in Europa.


Links: Mount Watkins. Foto Carleton E. Watkins,1865-1866, 53,0 x 40,7 cm. Mount Watkins in Yosemite, vernoemd naar zijn fotograaf, haarscherp weerspiegeld in het meer.
Midden: Rudyad Reservoir. Foto Carleton E. Watkins, circa 1871, 40,4 x 52,8 cm. Rudyard (English) Reservoir en de Central Dam in Nevada County, aangelegd voor mijnbouwdoeleinden. Ook hier staan dode bomen in het water. Niet alleen de natuurlandschappen van Watkins, maar ook dergelijke foto's van schade aan de natuur hebben het milieubewustzijn in Californië aangewakkerd.

Rechts: Nevada Waterfall. Foto Carleton E. Watkins, circa 1865-1866, 52,9 x 40,7 cm. De Nevada waterval, door de oorspronkelijke bewoners van dit gebied Yowiye genaamd, valt van ruim 210 meter hoogte in de Merced River. Door lange sluitertijd is de beweging van het water vervaagd en krijgt het een melkachtig aanzien.
Carleton E. Watkins, volledige naam Carleton Emmons Watkins of Carleton Watkins Eugene ( geboren 11 november 1829, Oneonta, NY, VS en overleden 23 juni 1916, Imola , CA) , was een van de beste Amerikaanse fotograven veelal bekend voor zijn artistieke documentatie van de landschap van het Amerikaanse Westen. Hij produceerde ook beelden van bedrijventerreinen in die regio. In 1851 , op de leeftijd van 22 , verliet Watkins zijn geboorteplaats op het platteland van de staat New York en ging naar Californië. Hij reisde samen met Collis P. Huntington, die beroemd werd later als financier en spoorwegmagnaat.


Links:Sentintel Rock. Foto Carleton E. Watkins, 1861, 52,6 x 39,7 cm. De Sentinel Rock met een hoogte van bijna 1000 meter waakt over de Yosemite Valley. Dit is een heel vroege foto, uit de eerste serie die Carleton E. Watkins maakte in 1861.

Rechts: Sentintel Rock (dichtbij). Foto Eadweard J. Muybridge, 1872, Thomas Houseworth & Co, Photos, San Francisco, 52,1 40,4 cm. Sentinel Rock nabij Union Point. Yosemite Valley, gezien vanuit een andere hoek. De oorspronkelijke bewoners van dit gebied noemden deze rots Loya. Twee jaar later, vond Watkins werk in fotografische atelier Robert H. Vance portrettengalerij in San Jose, waar hij bedreven in het maken van daguerreotypieën werden. Na de introductie van het natte collodium proces - die een verminderde blootstelling tijd, dat een scherper beeld creëerde en aanzienlijk goedkoper was. Onder de Californië fotografen , was Watkins degene die dit procede gebruikte voor het vastleggen van het spectaculaire landschap in de regio.


Links: Triompboog. Foto Carleton E. Watkins, 1868-1869, 52,9 x 40,7 cm. Een rots als een triomfboog op de Farralon Islands, ten westen van San Francisco. Bij nadere beschouwing is het een verzamelplaats voor zeevogels (Californische meeuwen en zeekoeten), die vanaf de overwelving en de steile hellingen ruim zicht hebben.

Midden:Vuurtoren Pigeon Point. Foto Eadweard J. Muybridge, 1873, Bradley & Rulofson, San Francisco, 42,4 x 54,2 cm. Vuurtoren Pigeon Point, ten zuiden van San Francisco, aan de Grote Oceaan. De wolkenlucht is waarschijnlijk afkomstig van een ander negatief.

Rechts:Josemity Falls. Foto Carleton E. Watkins, 1865-1866, 52,7 x 40,5 cm. De Yosemite watervallen stromen van een hoogte van ruim 800 meter omlaag, hier gezien naar het noordwesten.De Sentinel Rock met een hoogte van bijna 1000 meter waakt over de Yosemite Valley. Dit is een heel vroege foto, uit de eerste serie die Carleton E. Watkins maakte in 1861.

Eadwerd Muybridge Kingston upon Thames, 9 april 1830 – aldaar, 8 mei 1904) was een naar de VS uitgeweken Brits fotograaf. Muybridge kreeg van Leland Stanford, oud-gouverneur van Californië, de opdracht om via fotografie te achterhalen of een paard in galop helemaal loskomt van de grond. Via een ingewikkelde proefopstelling met twaalf snelle fototoestellen en een paard genaamd Sallie Gardner vond hij het antwoord: ja! Het was alleen anders dan men tot dan toe een paard had afgebeeld. Met een eigen uitvinding, de zoopraxiscoop probeerde Muybridge nu de nageschilderde foto's te projecteren. Ook werkte hij aan een project getiteld 'Animal Locomotion' waarin hij de bewegingen van een hele reeks dieren via foto's kon analyseren.


Links: Sierra Nevada. Foto Eadweard J. Muybridge, 1872, Bradley & Rulofson, San Francisco, 42,3 x 54,2 cm. Gezicht in de Sierra Nevada vanaf Glacier Point - een heroïsch perspectief met naaldbomen op de voorgrond. Van deze hoogte lijken de watervallen rechts kleine stroompjes.

Rechts: Rail Cape Horn. Foto Carleton E. Watkins, 1867, 40,4 x 52,8 cm. Cape Horn aan de Columbiarivier in de staat Oregon in 1867. Het spoor, aangelegd door de Oregon Steam Navigation Company, staat hier centraal.



Boven:Gezicht op de Union Diggin. Foto Carleton E. Watkins, circa 1871, 39,7 x 52,4 cm., het opgravingsterrein van een goudmijn nabij Columbia Hill, Nevada County, ten noordoosten van Sacramento. In 'The Human Figure in Motion' legde hde fotograaf bewegingen van mensen door middel van reeksen kleine foto's vast in allerlei posities. Muybridge was de eerste die foto's maakte waarbij de belichtingstijd maar een fractie van een seconde duurde. Tot dan toe was de belichtingstijd niet korter dan een paar seconden. Zo kon hij dus onbewogen foto's maken van het paard. Hij was ook de eerste die een mechanische snelwerkende sluiter gebruikt. Tijdens zijn onderzoek voor de gouverneur van Californië vermoordde Muybridge de minnaar van zijn vrouw. Dankzij de juiste relaties verbleef hij slechts kort in de gevangenis en kon hij zijn onderzoekswerk snel hervatten.