De Huizen van Oranje en Nassau

Heraldiek

Bronvermelding

Heraldiek Wapens

Wapenrokken en betekenis

Een tabberd is een begrip dat verwijst naar de heraldiek. Het staat voor de geborduurde wapenrok van een wapenkoning of persevant.De wapenrok vertoont het wapen van de heer die men dient. In de middeleeuwen waren de op deze wijze geklede personen onschendbaar. Zij functioneerden als boodschappers in en buiten hun gebied, zowel in vredes- als oorlogstijd. Aanvankelijk waren de tabberds van een soepele stof gemaakt volgens de heersende mode. Vanaf de tweede helft van de 15e eeuw zijn ze zo zwaar geborduurd dat zij stijf zijn en een duidelijk zicht geven op het wapen van hun heer. In Engeland en Schotland worden tabberds nog geregeld gedragen door herauten. In Spanje waren zij bij de inhuldiging van de Spaanse Koning Juan Carlos te zien. In Nederland traden bij de inhuldiging van Koningin Juliana in 1948 voor het laatst in tabberds geklede herauten op.

Wapenkoning Adam Bruce Finlaggan

Het woord tabberd wordt ook gebruikt als alternatieve benaming voor de toga.

Dalmatiek Diaken R.K. Kerk, Funeral procession of Elizabeth I of England, 1603. Beschrijving: "The Sword borne by William Segar Norroy King of Armes" en Dalmatiek Diaken R.K. Kerk.

Ten onrechte noemt men soms ook de dalmatiek van de diaken in de Rooms-Katholieke Kerk een tabberd. Ook de Noord-Nederlandse volksmond spreekt ten onrechte van tabberd in plaats van koorkap, een ander liturgisch kledingstuk. Dit laatste gebruik ziet men ook in het alombekende bekende kinderliedje Sinterklaas goedheilig man: daar wordt aan Sinterklaas, in veste van vertegenwoordiger van de Katholieke Kerk, gevraagd zijn beste tabberd an te trekken.

Wapenrok voor het Markgraaf bezit Antwerpen, 17e eeuw -- Kunstenaar: Louis Aimé.

Ook de stad Antwerpen in België kende een Wapenkoning, zoals vele Baronachtige, Grafelijke en Hertogelijke stukken pachtgrond.

Wapenrok van de Wapenkoning van het Heilige Roomse Keizerrijk (1790) en Wapenrok Wapenkoning van Keizer Franz 1 Stephan van Oostenrijk

Bovenstaande wapenrokken van de Wapenkoningen van en het Heilige Roomse Keizerrijk en die van Keizer Franz I Stephan van Oostenrrijk. Schitterende creaties van de toenmalige ontwerpers(sters)en een lust voor het oog. De makers uit die tijd verstonden hun stiel buitengewoon goed.

Er zijn nogal wat fraaie wapenrokken in omloop, zie onderstaande creatie.

Lord Lyon met vier van zijn officieren, van links naar rechts; The Hon. Adam Bruce, Marchmount Herald of Arms, Charles J Burnett Esq. Ross Herald, David Sellar Esq. Lord Lyon King of Arms, Sir Crispin Agnew van Lochnaw, Rothesay Herald, Mrs Elizabeth Roads, Snawdoun Pursuivan.

Bij ceremoniële gelegenheden wordt Lord Lyon vergezeld door de wapenofficieren van Hare Majesteit, die allemaal lid zijn van het Koninklijk Huis. Ze zijn momenteel Rothesay Herald, Snawdoun Herald en Marchmont Herald, Ormond Pursuivant, Dingwall Pursuivant en Unicorn Pursuivant. Een tabberd is het geborduurde gewaad van een Wapenkoning, heraut . In de middeleeuwen werden de op deze wijze geklede boodschappers als onschendbare dragers van brieven en mondelinge mededelingen tussen edelen die met elkaar in oorlog waren gebruikt.

Tabberd van een Chinese Hoogwaardigheids Bekleder

De tabberds zijn zo zwaar geborduurd dat zij stijf zijn en een duidelijk zicht geven op het wapen van hun heer. In het Verenigd Koninkrijk worden tabberds nog geregeld gedragen en in Spanje waren zij bij de inhuldiging van de Spaanse koning Juan Carlos te zien. In Nederland traden bij de inhuldiging van Koningin Juliana in 1948 voor het laatst in tabberds geklede herauten op. Bij de inhuldiging van Koningin Beatrix in 1980 droegen zij een rokkostuum, c.q. avondtoilet.

Een paar voorbeelden van diversiteit aan wapenrokken met in het midden een Dalmatiek van een Diaken van de R.K. Kerk.

Er zijn talloze verschillende tabberds die werden en worden voor diverse doeleinden vervaardigd. De een is nog fraaier en prachtiger dan de andere. Het ligt er maar aan in welk werelddeel je bent geboren. Zoals bovenstaande laat zien zijn er nog wat verschillen tussen de Tabberts. Zeker m.b.t. de Dalmatiek in de R.K. Kerk en de Wapenrokken die gebruikt werden bij de Hoge Adel.

Tabberd van de Orde van St. Anna, een afbeelding van een Dalmatiek (voorkant) van een Tabberd en eenItaliaanse tabberd, vervaardigd van blauwe en gouden Damastzijde (ca. 1450) Museum Schnütgen, Cologne.

Bovenstaand (r) en Italiaanse Tabberd gemaakt van Blauwe en Gouden Damastzijde rond 1450. (c) Museum Schnütgen, Cologne.

Webmaster De Huizen van Oranje en Nassau.