De Huizen van Oranje en Nassau

Dillenburg(D)
Vlag BelgieVlag NederlandGouden KroonGouden KroonVlag LuxemburgVlag Duitsland
Bronvermelding

Prinsen van Oranje en Nassau

Lijkstatie Willem 'de Zwijger' van Oranje

Willem (slot Dillenburg, 24 april 1533 – Delft, 10 juli 1584), Prins van Oranje, Graaf van Nassau-Dillenburg, beter bekend als Willem van Oranje of onder zijn bijnaam Willem de Zwijger, en in Nederland vaak Vader des vaderlands genoemd, was aanvankelijk stadhouder (plaatsvervanger) voor de regerend heer der Nederlanden. Hij begon zijn loopbaan in dienst van de Rooms-Duitse Keizer Karel V. Meningsverschillen met Karels opvolger Filips leidden uiteindelijk tot de Tachtigjarige Oorlog.

Deze oorlog had als eindresultaat dat de Noordelijke Nederlanden in 1648, bij de Vrede van Münster, internationaal erkend werden als onafhankelijke staat. In kronieken, brieven en documenten uit de 16e eeuw wordt soms gesproken over de Opstand. Ook in de hedendaagse literatuur wordt het begin van de Tachtigjarige Oorlog veelal weer aangeduid met de (Nederlandse) Opstand.


Prins Maurits bij het lijk van Prins Willem I de Zwijger van Oranje. Ter linkerzijde de vrouw van Willem I Louise de Coligny en op haar schoot hun zoon Frederik Hendrik


Lijkstatie van Prins Willem I van Oranje.


Links: Titelprent voor de serie van de begrafenisstoet van Willem van Oranje. Links de katafalk met de lijkkist in de Nieuwe Kerk, rechts de titel in gedecoreerde omlijsting. Blad 1 in de begrafenisstoet van Willem van Oranje, Delft 3 augustus 1584.
Rechts:Lijkstatie met de zes trompetters, Gerard van Schoten en Paul Wytz met een paard met het wapen en De Grutere met het vaandel van Polanen-Breda. Blad 2 in de begrafenisstoet van Willem van Oranje, Delft 3 augustus 1584.


v.l.n.r. Lijkstatie met de Heren Roulles, Van Delft, Jan van Egmond, Spranghen, Van Oestrum en Rosue met twee paarden met de wapens en de vaandels van Veere en Vlissingen en Châlon. Blad 3 in de begrafenisstoet van Willem van Oranje, Delft 3 augustus 1584.


Links: Lijkstatie met de Heren Floris Serelais, Pierre de Rhosne, baljuw van Putte, Jaspar van Poelgeest, Jacob van Almonde, Raephorst en Gerard Van der Aa met twee paarden met de wapens en de vaandels van Dietz en Vianden. Blad 4 in de begrafenisstoet van Willem van Oranje, Delft 3 augustus 1584.

Rechts: Lijkstatie met de Heren Cornelis van Wijngaerde, Van der Lynden, Lancilot, Philips van der Aa, Herman van Wyttenhorst en Cornelis de Sweerde met twee paarden met de wapens en de vaandels van Katzenelnbogen en Nassau. Blad 5 in de begrafenisstoet van Willem van Oranje, Delft 3 augustus 1584.


v.l.n.r. Lijkstatie met de Heren Jan Bax van Heusden, Dierick Duvoorde, baljuw van Den Briel, van Marquette, van Manssaert en Van Ryhoven met een paard met het wapen en vaandel van Oranje, een vaandel met de hand van God met weegschaal en spreuk: Je maintindray Piete et Justice en een vaandel met de hand van God met zwaard en bijbel. Blad 6 in de begrafenisstoet van Willem van Oranje, Delft 3 augustus 1584.


Links: Lijkstatie met deHheren Jan van Naaldwyck, Baron van Petershem, Deure, Wencelaus van Botzelaer, Jan van Assendelft en heer van Kralingen, Jacob van Egmond en Daniel van Botzelaer en Heer van Merwe. Zij dragen een vaandel met gekruiste ankers en spreuk Je Maintendray, vier wapenborden van Nassau, Hesse, Stolberg en Königstein, het wapenschild van Willem van Oranje en zijn helm. Blad 7 in de begrafenisstoet van Willem van Oranje, Delft 3 augustus 1584.
Rechts: Lijkstatie met de heren Duytz, Wolfart van Brederode, Brecht, de Maldree, de Graaf van Oversteyn en de Baron de Creainge. Zij dragen bij zich twee zwaarden, de wapenrok, het paard en de kroon van de Prins. Blad 8 in de begrafenisstoet van Willem van Oranje, Delft 3 augustus 1584.

v.l.n.r. Lijkstatie met de lijkkist van de Prins van Oranje. Hierbij lopen de Heren Andemfort, de Viery, Van der A, Jan de Bourgongne, De Froumont, Walraven, van Brederode en Jan de Merode. Blad 9 in de begrafenisstoet van Willem van Oranje, Delft 3 augustus 1584.

Links: Lijkstatie met de Heren Van Soeterwoude, Rossel, de Keurvorst van Keulen, Graaf Maurits, Graaf van Hohenlohe, Van Souffelt, Graaf Willem van Nassau. Blad 10 in de begrafenisstoet van Willem van Oranje, Delft 3 augustus 1584.

Rechts: Lijkstatie met de Heren Graaf Filips van Nassau, Graaf Solm, leden van de Staten-Generaal en de Raad van State. Blad 11 in de begrafenisstoet van Willem van Oranje, Delft 3 augustus 1584.

v.l.n.r. Lijkstatie met leden van de Staten van Holland en de Grote Raad. Rechtsboven een afsluitend opschrift van 7 regels in het Latijn. Blad 12, laatste blad in de begrafenisstoet van Willem van Oranje, Delft 3 augustus 1584.

Links: De katafalk van Prins Willem I 'de Zwijger' van Oranje. Rechts: Het monument waaronder de Prins ligt in de Grote Kerk te Delft.

De lijfspreuk van de Prins was Je maintiendrai (Ik zal handhaven). Aan het eind van zijn leven breidde de Prins deze uit met:

Je maintiendrai l'honneur, la foy, la loi de Dieu, du Roy, de mes amis et moy/
(Ik zal de eer, het geloof, de wet van God, van de Koning, van mijn vrienden en mij handhaven).

De oorspronkelijke lijfspreuk ("Je maintiendrai Chalon") was afkomstig van Oranjes erflater René van Chalon, die deze later wijzigde in
"Je maintiendrai Nassau".