De Huizen van Oranje en Nassau

Orange is een prachtig stadje in de Vaucluse ongeveer twintig kilometer ten noorden van Avignon en gelijk Parijs heeft het een Arc de Triumphe. Orange is een verbastering van Arausio. Dat was de naam van een Keltische watergod en ook de naam van een naar hem genoemde Keltische nederzetting, waar de Romeinen in 105 BC verpletterend verslagen werden door Cimbren en Teutonen. In het jaar 35 voor Christus werd daar door de veteranen van het Tweede Gallisch-Romeinse Legioen een nederzetting gesticht. Deze verzamelingen Romeinse gebouwen kreeg vooralsnog de naam"Colonia Julia Firma Secundanorum Arausio"en werd later de ons bekende stad Orange. Afbeeldingen van fruit in de Vlag en het Wapen van Orange wijzen naar streekproducten, buiten de wijn, en staan bekend als het 'Orange fruit' dat veelvuldig in het gebied van de Vaucluse, onderdeel van de Provence, wordt gekweekt. Thans heeft de stad rond de 30.000 inwoners, een Nationaal Monument de kathedraal Notre-Dame-de-Nazareth. De bekende Arc en het beroemde Romeinse Theater staan sinds 1981 op de lijst van hetWereld erfgoed van de UNESCO.

Heraldisch Wapen Orange

Het is ook de warmste stad van Frankrijk. In de 4e eeuw werd het een Bisdom. Vervolgens werd het een Graafschap en 400 jaren later veroverde Guilhelm(Willem) een edel- en leenman van Karel de Grote, Orange en werd het een Prinsdom in het zuiden van Frankrijk dat tot 1711 zelfstandig was. Het grensde in het westen via de Rhône aan Frankrijk en werd aan alle andere zijden omsloten door het Comtat Venaissin. Het gebied Orange heeft de geschiedenis die veel ouder is als die van het geslacht Nassau's. Zoals reeds vermeld was de stad van grote betekenis in de tijd van de Romeinen. Vele Romeinse oudheden herinneren aan die glorieze tijd. De eerste Graaf van Oranje was, volgens de overleving, Willem met de Hoorn (Guilhelm, of Guillaume au Court Nez), een hoveling van Karel de Grote, die zich verdienstelijk zou hebben gemaakt met het verdrijven van de Moren uit het Rhone-dal en de stad Orange in 793 op het Arabische volk de Saracenen heroverde.

Als deel van het oude Koninkrijk Bourgondië, behoorde het Graafschap sinds 1032 tot het Heilige Roomse Rijk. Maar over de geschiedenis van het ontstaan van het Prinsdom hangen sluiers en die werden langzamerhand opgelicht als in de 12e-eeuw de Heren van Baux, stammende uit de Provence het gebied in eigendom verkrijgen. Over het ontstaan van het geslacht Baux zijn heel weinig verdere gegevens bekend. Het Gravenhuis Baux, splitste zich in 1150 in twee linies, waarvan er een in 1163 door Keizer Frederik Barbarossa I in de Rijksvorstenstand werd verheven. Het territorium van deze laatste tak kwam na de dood van Raimbaud III via diens zuster Tiburge III toe aan haar echtgenote Bertrand I van Baux. Het gebied van de Grafelijke tak werd aanvankelijk afgestaan aan de Johannieterorde - een Maltezer Orde - , maar Bertrand III herenigde geheel Oranje in 1308. Het was een klein gebied Orange, dat dankzij de Keizer als Prinsdom werd erkend en waarvan de heerser voortaan soeverein Vorst was. De Prins diende zich bewust te zijn van het feit dat zijn gebied, grenzende aan de Pauselijke grondgebied Comtat enasissin, een enclave vormde, open lag voor grote gevaren die inderdaad niet zijn uitgebleven. Juist die Soevereiniteit gaf de problemen en daarmede de grote aantrekkingskracht weer. Internationaal bezien stond de Prins van Oranje hoger op de Adellijke ladder dan zijn neven van Nassau.

Mede daarom nam Jan III zowel als later Rene van Chalon, deze titel in de eerste plaats aan. Bovendien was de rang van Prins ook voor zijn opvolgers het meest interessant van alle nog verkrijgende titels. Samenvattend kan men stellen dat Jan III (oom van Renatus) en Renatus van Nassau (René van Châlon) Prins van Oranje werden dankzij vererving van goederen. In de jaren erna werd diens opvolger (Willem I, "de Zwijger" Prins van Oranje en Nassau) niet alleen Prins van Oranje maar tevens Prins van Oranje-Nassau. De verwachtte samenvoeging van beide geslachten is hier feitelijk ontstaan. Duidelijk was dat het geslacht van Oranje zich niet zo heeft ontwikkeld als dat van Nassau, dat in de tijd van Keizer Karel V zich manifesteerde, terwijl er geen sprake was van het geslacht der Oranjes (d'Orange). Na de dood van Raimond V van Baux erfde diens dochter Maria het Prinsdom.

Via haar gemaal Jan III van Chalon kwam het gebied aan het Huis Châlon en met het sterven van de laatste telg van dit geslacht, Philibert, aan diens neef Renatus van Nassau (René van Châlon), de zoon van zijn zuster Claudia en Hendrik III van Nassau-Breda. Onder René werd Oranje als twistappel tussen Karel V en Frans I verschillende malen door Frankrijk bezet. Omdat ook hij kinderloos was, benoemde hij zijn neef Willem van Nassau tot opvolger. Deze Guilhelm d'Orange geldt als de stamvader van de Oranjes en dus van het huidige Vorstengeslacht van het Koninkrijk der Nederlanden. Over de afkomst van deze Guilhelm d'Orange, wordt nog altijd gediscussieerd door historici.

Hij zou van Joodse of Mengrovische afkomst zijn. En werd tot twee keer toe heilig verklaard door het Vaticaan. Hij kreeg daardoor verschillende namen, w. o. Sint Willem van Oranje, ook Willehalm, Guilhelm, Guillaume's (9de eeuw). Zijn feestdag wordt op 30 april gehouden. Guilhelm (Willem) d'Orange, of Willehelm was ook Graaf van Razès, Toulouse, Barcelona en tevens Hertog van Aquitanië. Hij zou de Arabische en Hebreeuwse taal hebben beheerst en de Leeuw van Judah zou op zijn schild hebben geprijkt. Guilhelm was een belangrijke leenman en strijder aan het hof van Karel de Grote. Dat was de toen heersende Vorst. Guilhelm werd opgevolgd door Bertrand-Rambauld, Graaf d'Orange en Nice. Die leefde tussen 1034 en 1097. Zijn zoon Rambauld II (ca. 1066), Graaf van Orange, was een van de aanvoerders van de eerste kruistocht van 1096 naar Antiochië (Turkije) en Jeruzalem.

Guilhelm d'Orange

Hij had nog even tijd en daardoor was zijn dochter Tiburge d'Orange (1107-1173). Het Prinsendom van Orange ontstond pas in 1163 in het zuiden van Frankrijk en was volledig omsloten door Frankrijk. Met toestemming van de Duitse Keizer Frederik Barbarossa I, mocht het Graafschap zich enPrinsendom noemen. Het was niet groter dan zo'n 300 vierkante km. Dat Orange zich een Prinsendom mocht noemen en soeverein was, bracht een belangrijke status met zich mee. De Prins van Orange stond op gelijke voet met de andere Europese vorsten.

Het heersende geslacht werd met uitsterven bedreigd en via huwelijk, kwam het voor de helft in handen van het Huis van Montpellier. In 1189 kreeg het Huis van Baux het Prinsendom in zijn bezit. En Bertrand I van Baux die was getrouwd met de laatste Prinses van Orange, werd vrolijk Prins van Orange. De laatste Prins van Orange uit het Huis van Baux was Raimond V en leefde van 1340 tot 1393. Echter Raimond V had maar een dochter, Maria. Deze dochter trouwde met Jean III van Hâlon.

Het gebied van deze laatste tak kwam na de dood van Raimbaud III via diens zuster Tiburge III toe aan haar echtgenote Bertrand I van Baux Het gebied van de Grafelijke tak werd aanvankelijk afgestaan aan de Johannieterorde -een Maltezer Orde -, maar Bertrand III herenigde geheel Orange in 1308. En Bertrand I van Baux die was getrouwd met de la atste Prinses van Orange, werd vrolijk Prins van Orange. De laatste Prins van Orange uit het Huis van Baux was Raimond V en leefde van 1340 tot 1393. Echter Raimond V had maar een dochter, Maria. Deze dochter trouwde met Jean III van Chalon. Deze erfde het Prinsdom en daardoor kwam het dus in het bezit van het Huis van Chalon terecht. Zo kwam de titel van Prins van Orange in het Huis van Chalon. Philibert van Chalon was de laaste van zijn generatie. Hij kreeg al snel moeilijkheden met de Franse Koning, die het Prinsdom wilde inlijven. Philibert des Chalon-Orange, zocht daarom hulp bij Keizer Karel V.

Maar Philibert van Chalon, Prins van Orange had wel een zuster Claudia van Chalon genaamd, die een zoon had. Deze zoon was René van Chalon 1519-1544) en erfde in 1538 van zijn oom de titel Prins van Orange. Hier begon de connectie met het Huis van Nassau. René van Chalon voegde de namen Oranje en Nassau bij elkaar. Hij was de zoon van Claudia van Chalon(1498-1521) en van Hendrik III van Nassau (1483-1538). Dat René, van Chalon werd genoemd kwam omdat zijn moeder van een voornamere familie afstamde dan Hendrik III van Nassau (1483-1538). De Chalon's waren tenslotte in bezit van het Vorstendom Orange, dat geen leen, maar een soeverein Vorstendom was. Daarom voerde Rene van Chalon het devies "Je maintendrai Chalon" wat door Willem de Zwijger later gewijzigd is in 'Je maintendrai Nassau'.