De Huizen van Oranje en Nassau

Het ontstaan der Nederlanden

Historie en Geschiedschrijving

Een van die volkeren die een definitieve plaats in de historie van mensen veroverde waren de Romeinen. Talloze volkeren hebben zij - zonder aanzien des persoons - onderworpen. Vaak met succes maar soms ook niet. Totdat de dag aanbrak dat zij zich moesten verdedigen tegen woeste aanvallen van andere volkeren, waaronder de Hunnen onder leiding van Atiila de Hun. Door deze aanvallen waren de Romeinen gedwongen hele stukken land, grote gebieden en uitgestrekte vlakten op te geven en terug te gaan naar hun vaderland. Toen de Romeinen zich langzaam maar zeker terugtrokken op hun eigen stek, de stad Rome, om zich van de aanvallen der Hunnen (Atilla) te ontdoen, bleef er een machtsvacuum achter in de landen die zij ooit bezet en onderdrukt hadden. Na het optrekken van de mist rondom dat machtsvacuum,kwamen rond 440 na Christus twee belangrijke Frankische stammen tevoorschijn. Enerzijds de Ripuariërs die ruim 50 jaar tussen de Rijn en de Maas hebben gewoond en anderzijds de Saliërs die land hadden tussen de Rijn en de Schelde en daar hun leefgebied bezaten. Zij maakten de geschiedenis van het Onstaan der Nederlanden.

Als vervolg uit die historie kwamen in ons werelddeel bijvoorbeeld de Visigothen en zelfs de Batavieren die de Rijn afzakten tevoorschijn, op zoek naar een betere leefomstandigheid of misschien nieuwsgierig naar leven elders. Ook bij die stammen was er al sprake van rangen en standen, goede en slechte mensen. Het hoort er nu eenmaal bij, dat een volk zo in elkaar zit, zo is opgebouwd. Dus is het geen wonder dat Heersers, Stamhoofden, Koningen en misschien wel goede leiders nodig waren om het gepeupel of zoals u wilt het volk,te leiden naar een betere toekomst en een beter bestaan. Dankzij die ontwikkeling zijn wij er hedentendage. Het is een eeuwenoude traditie. Voor het gemak, hebben we hier - voor zover dat mogelijk was - een overzicht van de vele Dwingelanden, Potentaten, Tirannen, Heersers enz vervaardigd.

Childerik werd omstreeks 436 geboren als zoon van de semi-legendarische Merovech, grondlegger van de Merovingische dynastie. Ook de informatie over het leven van Childerik was veelal legendarisch. In het jaar 456 volgde hij op 20-jarige leeftijd zijn vader op als Koning van de Salische Franken in Noord Gallië (Wallonië, Noord Frankrijk). De jonge Koning Childerik toonde echter een meer dan levendige belangstelling voor de dochters van zijn onderdanen die hier zo verbolgen over raakten dat ze hem zijn troon ontnamen. Toen Childerik ontdekte dat sommigen het plan hebben opgevat om hem te vermoorden, besloot hij te vluchten. Hij vond onderdak bij Bisinus, Koning van de Thüringse Franken en diens echtgenote Koningin Basina. De Koning die de Salische Franken als opvolger van Childerik hadden gekozen, ontpopte zich intussen als een wrede tiran en na bijna acht jaar in ballingschap te hebben doorgebracht, werd Childerik in het jaar 463 dan ook door zijn onderdanen teruggeroepen en in ere hersteld.

, Childerik I zoon van Koning Merovech

Nu Childerik weer Koning was, besloot Basina haar man te verlaten om bij Childerik te gaan wonen die vervolgens met haar trouwde. Samen kregen ze een zoon: Clovis. Childerik zette hij de expansiepolitiek van zijn vader voort. In het jaar 463 versloeg hij de Visigoten bij Orléans. Hij werkte daarbij samen met de Romeinse generaal Aegidius, daar de Romeinen in deze periode nog steeds veel macht hadden in Gallië. Pas met Childerik's zoon Clovis, werden zij definitief verdreven. De overwinning op de Visigoten werd gevolgd door overwinningen op de Saksen en de Alamannen. Childerik overleed in 481 op 45-jarige leeftijd te Doornik = Tournai, in het zuiden van België). Tijdens Childeriks regering was Doornik de hoofdstad van het Merovingische rijk. In 1653 ontdekte men bij toeval een graf uit de Frankische periode in Doornik. Dat was een bijzonder belangrijke ontdekking. Het gaf de historici de kans te weten te komen hoe dit soort volkeren en mensen leefden. Vooral hoe edelen en Koningen hun leefwijze en rijkdom hadden opgebouwd.

In 1653 werd bij toeval het graf van de eerste ‘historische’ Merovingische Priester-Koning ontdekt, in de crypte van de kerk van Sint Brixius, in Doornik. In een gouden zegel waren de naam en het portret van Childirici Regis gegraveerd, Koning Childerik I. Het koningsgraf bevatte een buitengewone schat aan juwelen: 300 gouden bijen als evenzovele symbolen van het eeuwig leven; een gouden stierenkop met een Indische swastika op het voorhoofd; een gouden zonnehoofd met uitwaaierende stralen; het gevest van een zwaard versierd met een slang; een vuistbijl, een zilveren schotel en een kristallen bol met een diameter van vier centimeter, waarvan men aanvankelijk dacht dat die gediend had om de toekomst te voorspellen. Door de vondst van een zegelring met de inscriptie 'CHILDERICI REGIS' in het graf, neemt men aan dat Koning Childerik er begraven lag. De Franken lieten zich begraven samen met hun geliefkoosde voorwerpen (sieraden, ornamenten, wapens en zelfs hun paarden). In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, waren de Merovingers geen onontwikkelde barbaren. Ze waren weliswaar oorlogszuchtig en gingen bloedvergieten niet uit de weg, maar net als de oude Kelten hadden ze een oog voor schoonheid. De vondst, die bekend is komen te staan als de 'Schat van Doornik' bevatte dan ook veel prachtige sieraden en ornamenten (zie foto´s)

Koning Clovis (Chlodovech). Clovis (Chlodovech) werd omstreeks 466 geboren als zoon van Childerik I en Basina van Thüringen. Hij volgde in 481, op slechts 15-jarige leeftijd, zijn vader Childric I op als Koning van de Salische Franken. Zijn doel was om de Salische Franken ten noorden van de Rijn en de Ripuarische Franken tot één rijk te verenigen. Vanuit Doornik (Tournai in het zuiden van België) zette hij de opmars in. Zijn zegetocht begon in 486 met een overwinning op Syagarius, de laatste Romeinse gouverneur in het noorden van Gallië die regeerde over het gebied tussen de Somme en de Loire. Clovis nam de stad Soissons in, het laatste Romeinse bolwerk. Daardoor vluchtte Syagrius noodgedwongent naar de Visigoten maar hij werd uitgeleverd en vervolgens in het geheim gedood. Plots strekte het gebied van Clovis uit tot de Loire en kon hij de andere Franken zijn gezag opleggen.

In 493 trouwde Clovis in Soissons met Clothilde (Chrodechilde), zij was de dochter van Chilperik II, Koning van Bourgondië. Chilperik werd vermoord door zijn broer Gundobad. Clovis vraagt Chlotilde's hand en van Gundobad wordt gezegd dat hij te bang was om te weigeren. Koning Gundobads broer, Godegisel, probeerde in het geheim Clovis over te halen om Bourgondië binnen te vallen. Godegisel wilde namelijk zelf de troon veroveren. Het kon daarom ook zijn dat de moord op Chilperik nooit heeft plaats had gevonden maar verzonnen was om Clovis' eventuele invasie te verantwoorden. Hoe dan ook, Gundobad vluchtte naar Avignon, waar hij een nieuw leger vormde en waarop Clovis zich met hem verzoende. Gundabad werd zelfs zijn bondgenoot in de strijd tegen de Visigoten (zie hierna). Godegisel werd later door Gundobad vermoord.

Clothilde schonk Clovis drie zonen. Zijn oudste zoon was van een onbekende Rijnlandse Prinses. Clothilde was katholiek en probeerde ook Clovis tot het Christendom te bekeren. Dit wilde aanvankelijk niet zo lukken totdat Clovis in 496 moest aantreden tegen de Alamannen, een confederatie van Germaanse stammen. Bij de Alamannen waren "alle mannen" welkom (vandaar de naam!). De Alamannen leven nog voort in de Franse benaming voor Duitsers: les Allemands. De slag bij Tolbiac of Zülpich verliep niet volgens plan en Clovis beloofde plechtig zich te bekeren mocht Christus hem de overwinning gunnen. Als de overwinning een feit is, houdt hij woord en enkele jaren later meldde hij zich met enkele duizenden krijgers bij Bisschop Remigius van Reims om zich te laten dopen. Met hem werden nog 300 edelen gedoopt tot christen.

Dit betekende dat hij overging tot het katholieke Christendom, in tegenstelling tot de heersers van andere Germaanse stamkoninkrijken, die zich bekeerden tot het Arianisme (de leer van Arius van Alexandrië). Wat hield het Arianisme in? In 325 werd tijdens het Concilie van Nicea de drieëenheid (God, Zoon en Heilige Geest) tot dogma verheven. De Arianische Christenen geloofden echter niet dat Vader en Zoon één en dezelfde waren. De bekering van Clovis tot de Katholieke kerk is politiek gezien een slimme zet. Hierdoor krijgt hij namelijk de Gallo-Romeinen op zijn hand. Clovis betrok de clerus en de Gallische Christenen bij zijn bewind. Met de steun van de bisschoppen en de Gallische Christenen kon Clovis zijn veroveringen voortzetten. Rijk van Clovis (zie kaart). In 507 koos hij Parijs als residentie (vanaf 509 wordt Parijs officieel de hoofdstad van zijn rijk).

Van hieruit ondernam hij succesvolle veldslagen tegen de Visigoten. De Visigoten waren ook Germanen, oorspronkelijk afkomstig uit Noord Europa (Denemarken). De namen Göteborg en Gotland herinneren hier nog aan. In de loop der eeuwen trokken deze Goten via oost Europa steeds verder naar het zuiden. Op 24 augustus 410 vielen ze Rome binnen en in 412 volgde de invasie van Zuid-Frankrijk. Van de laatste Romeinse Keizers kregen ze Aquitanië in beheer. Toen het West Romeinse Rijk in 476 definitief instortte (het Oost Romeinse Rijk bleef tot 1453 intact) leken ze de aangewezen kandidaat om het imperium over te nemen. Maar het zat hen niet mee. Na de slag van Vouillé (nabij Poitiers) in 507, bliezen de Visigoten de aftocht nadat Clovis hun Koning Alarik II had vermoord in de strijd.

Verdeling Rijk van Clovis I onder zijn zonen

Clovis kon daardoor zijn grondgebied uitbreiden tot aan de Pyreneeën. Daarmee was het oude Gallië weer bijna herenigd. Clovis' dochter Clothilda trouwde na het overlijden van haar vader met Amalric, Koning van de Visigoten. Ze stierf echter op zeer jonge leeftijd, na wreed mishandeld en misbruikt te zijn door haar echtgenoot. Het leek erop dat Clothilda de rekening heeft moeten betalen voor de tragische dood van Alaric. Omstreeks 509 erkenden tenslotte ook de Ripuarische Franken, die de streek rond Keulen bewoonden, zijn heerschappij. Toen Clovis in 511, op 45-jarige leeftijd, overleed, was zijn rijk groter dan het huidige Frankrijk (Zuidwest Duitsland is er namelijk bij inbegrepen).De Franken waren op dat moment echter nog niet de heersende macht in West-Europa.

Evenmin hadden ze de volledige leiding over Gallië, dat werd nog steeds verijdeld door de Bourgondiërs, maar Clovis had van de Salische Franken wel de grootse macht gemaakt temidden van de barbaarse stamkoninkrijkjes. Zijn vrouw Clothilde trok zich na de dood van haar man terug in de abdij St-Martin in Tours en stichtte tal van kerken en kloosters. Ze werd later heilig verklaard: Sint Clothilda (feestdag 5 juni). Na de dood van Clovis werd zijn rijk, overeenkomstig de Salische Wet, verdeeld onder zijn vier zonen. Zijn oudste zoon Theodorik, heerste over Reims (hiertoe behoorde ook Toxandrië het batere Brabant), terwijl Chlodomer, Childebert en Chlotarius respectievelijk over Orléans, Parijs en Soissons regeerden.

De Franken kenden geen erfopvolging van vader op oudste zoon. Het rijk, dat zij beschouwden als persoonlijk bezit en erfgoed, werd verdeeld onder alle zonen. Deze, moesten op hun beurt door strijd, intriges, broedermoord en via het huwelijk gesloten familiebanden, hun grondgebied weer moesten zien te vergroten. Het resultaat zou een opeenvolging van bloedvergieten en schanddaden zijn. Clovis en Clothilde lieten in Parijs een kerk bouwen de 'Basilique des Saints Apôtres Pierre et Paul'. Het stond op de Mont Geneviève. Clovis is in deze basiliek begraven. Tijdens de Franse revolutie (1789) wordt zijn sarcofaag naar het depot van de Petits-Augustins verplaatst. Uiteindelijk vindt hij zijn definitieve rustplaats in de basiliek van Saint-Denis. Clovis wordt ook nu nog beschouwd als de grondlegger en de eerste koning van de Franse natie. Van 'Clovis' is de naam 'Lodewijk' van latere Franse Koningen afgeleid: Clovis = Chlodovech = Louis (Lodewijk).

Theodorick was de oudste zoon van Clovis, geboren uit het Germaanse huwelijk van zijn vader met een onbekende Rijnlandse. Zijn geboortedatum is onbekend. Theodorick was een bekwaam veldheer en werd door zijn vader meermalen ingezet in de strijd tegen de Visigoten. Als Clovis in 511 overlijdt wordt diens koninkrijk volgens de Frankische tradities verdeeld onder zijn vier zonen. Deze verdeling was niet gebaseerd op etnische, geografische of politieke gronden. Het enige wat een rol speelde, was dat de vier broers elk een deel kregen dat qua belastinginkomsten eenzelfde waarde vertegenwoordigde. De grenzen van de vier gebieden waren nauwelijks gedefinieerd.

Theodorick's, oudste zoon van Clovis

Het rijk werd ruwweg in tweeën verdeeld: het gebied ten Noorden van de Loire (het gedeelte van Gallië dat de Merovingers als eerste hadden veroverd) en de gebieden ten zuiden daarvan (waaronder Acquitanië). Theodorik kreeg het gebieden aan de linkeroever van de Rijn, aan de Moezel en de Maas met Reims als hoofdstad. Het was zeker geen toeval dat de noordelijke gebieden, die het meeste blootstonden aan aanvallen van buitenaf, aan Theodorik met zijn ruime militaire ervaring toevielen. Chlodomer kreeg het land tussen de Loire en de Rijn met Orléans als hoofdstad. Zijn gebied vormde als enige één geheel. Childebert kreeg gebieden in het huidige Normandië, aan de Seine en in Bourdeaux. Zijn hoofdstad werd Parijs.

Chlotarius kreeg de vanoudsher Frankische gebieden ten noorden van de Somme en een wat vaag omschreven gebied in Acquitanië. Soissons werd zijn hoofdstad. Omstreeks 524 trekt Theodorick, samen met zijn halfbroer Chlodomer, ten strijde tegen de Bourgondiërs. Chlodomer kwam daarbij om het leven. Zijn twee zonen (en erfgenamen) werden vermoord door Theodorick's andere broers Childebert en Chlotarius. Het gebied van Chlodomer werd vervolgens verdeeld tussen de drie overgebleven broers en ook Theodorick mocht dus delen ervan aan zijn rijk toevoegen. In 526 plunderde hij Auvergnië. In 532 trok hij, samen met zijn halfbroer Chlotarius, op tegen de Visigoten. Zijn grootste succes was zijn overwinning op de Thüringers in 531, ook weer met hulp van Chlotarius. Hierdoor kon hij zijn rijk opnieuw flink uitbreiden. In 534 werd het rijk van Theodorik nogmaals uitgebreid met een flink deel van het nu eindelijk verslagen Bourgondië. Hoewel Theodorick even gewetenloos en gewelddadig was als de andere Merovingische Koningen, mogen we hem toch met recht de meest energieke en daadkrachtige van Clovis zonen noemen. Na zijn dood in 534 werd hij opgevolgd door zijn zoon Theodebert.

Theodebert werd omstreeks 500 geboren als zoon van de Merovingische Koning Theodorik en de Bourgondische Prinses Suavegotha. Theodebert bouwde al snel naam op als veldheer. Omstreeks 516 slaagde hij erin om een Deense invasie af te slaan. Daarbij doodde hij de Deense Koning Chochilaicus. In 531 vergezelde hij zijn vader bij diens verovering van Thüringen. Toen Theodorik in 534 overleed, volgde Theodebert hem op als Koning van Reims. Hij deed zijn reputatie als vechtersbaas al snel eer aan door Beieren te veroveren. Theodebert maakte ook handig gebruik van de oorlog tussen het Byzantijnse rijk en de Ostrogoten. In 538 steunde hij, met een Bourgonisch leger, de Goten bij het veroveren van Milaan. Rond 539 viel hij met een leger van 100.000 Franken Italië binnen en wist grote delen van de Alpen en het Italiaanse schiereiland te veroveren (onder meer Venetië, Ligurië en Genua). Veel van deze veroverde gebieden moest hij later, gedwongen door honger en ziekte, echter prijsgeven. Maar aan de expansiedrang van Theodebertwas daarmee nog geen einde gekomen.

Copyright: 2008 - 2024: All rights reserved. Development by Henri,
Webmaster De Huizen van Oranje en Nassau.