De Huizen van Oranje en Nassau

Eclatant Vervoer
Vlag BelgieVlag NederlandGouden KroonGouden KroonVlag LuxemburgVlag Duitsland
Bronvermelding

 Majesteitelijk Vervoer 

De Glazen Koets

De Nederlandse Glazen Koets is met de Gouden Koets een van de twee gala-berlines van het Nederlandse Koninklijke Staldepartement. De naam van de koets is ontleend aan het glas dat de ornamentenrand beschermen moet. De koets staat in de Koninklijke Stallen in Den Haag. De eerste Koning der Nederlanden Willem I gaf in 1826 de opdracht tot het vervaardigen van een vervoermiddel 's Konings welgevallen.

De Glazen Koets heeft een donkerblauwe kast, afgezet met een brede vergulde lijst van laurier- en eikenbladeren. De naam komt van het glas dat de kwetsbare ornamentenrand die onder de vensters op de kast van de koets is aangebracht, beschermt. Het interieur is bekleed met purper en beige fluweel en voorzien van geborduurde passementen, de zitkussens zijn gevuld met een vulling van paardenhaar. De hemel is vervaardigd van geborduurde beige en hemelsblauwe zijde

De in Brussel gevestigde koetsenmaker P. Simons kwam voor deze vereerde opdracht in aanmerking. Doordat de Zuidelijke Nederlanden op 'voet van oorlog' leefde met de het Noordelijk deel van het Koninkrijk, werd in 1830 die koets samen met de andere bezittingen van de door de muitende Belgen verjaagde Oranjes in beslag genomen. Na de erkenning van het Verdrag van Londen (1839) reisde de Nederlandse opperstalmeester Luitenant-Generaal Robert Baron Fagel naar Brussel waar een aantal rijtuigen werd verkocht. Hij kocht de Glazen Koets van de veilingmeester en deze werd vervolgens naar Den Haag overgebracht.


De oude Glazen Koets en de Belgische opstand.

Daar werd de koets opgeknapt en jarenlang gebruikt voor ritten naar het Binnenhof. De opvallend grote koets heeft een eenvoudig gevormde donkerblauw gelakte kast die is afgezet met een crèmekleurige brede vergulde lijst van ornamenten in de vorm van laurier- en eikenbladeren. Op het portier is het Koninklijk wapen uit die tijd geschilderd. Bij de huwelijksceremonie van Koningin Wilhelmina met Prins Hendrik in 1901 werd deze koets gebruikt en ook in latere jaren was dit fraaie vehikel het vervoermiddel op Prinsjesdag om naar de Staten-Generaal te gaan voor haar toespraak en het inluiden van het nieuwe parlementaire jaar


Huwelijk Koningin Wilhelmina in 1901 met Prins Hendrik

De Nederlandse Glazen Koets is met de Gouden Koets een van de twee gala-berlines van het Nederlandse Koninklijke Staldepartement. De naam van de koets is ontleend aan het glas dat de ornamentenrand beschermen moet. De koets staat in de Koninklijke Stallen in Den Haag. De Glazen Koets werd in 1821 besteld in Brussel bij koetsenmaker P. Simons en gebouwd voor Koning Willem I. In 1826 werd het afgeleverd. In 1830 werd de koets samen met de andere bezittingen van de door de muitende Belgen verjaagde Oranjes in beslag genomen. Na de erkenning van het Verdrag van Londen (1839) reisde de Nederlandse opperstalmeester naar Brussel waar een aantal rijtuigen werd verkocht.De Glazen Koets werd vervolgens naar Den Haag overgebracht.

De opvallend grote koets heeft een eenvoudig gevormde donkerblauw gelakte kast die is afgezet met een crèmekleurige brede vergulde lijst van ornamenten in de vorm van laurier- en eikenbladeren. Op het portier is het koninklijk wapen uit die tijd geschilderd. Op het dak rust een vergulde houten Koningskroon. Het interieur is bekleed met purper fluweel, de zitkussens zijn bekleed met een verende laag. De hemel is gemaakt van witte zijde. Het rijtuig heeft zeven ramen met geslepen glas. Het plaatsnemen in een koets met rondom glas was en is het voorrecht van de Koning. Wanneer de Koning in de Glazen Koets rijdt worden acht paarden ingespannen.


Glazen Koets in vol ornaat

De Gouden en !Glazen koets hebben vaste tuigage als het om ritten met het Staatshoofd of de troonopvolger gaat, namelijk het Groot Gala tuig. Een compleet 8 span. Jarenlang was de Glazen Koets de op Prinsjesdag gebruikte koets, maar tegenwoordig wordt hij alleen nog bij speciale gelegenheden gebruikt. Zo was het rijtuig te zien bij het huwelijk van Prinses Juliana en Prins Bernhard. Bij het trouw van Kroonprinses Beatrix en Prins Claus werd de eerbiedwaardige koets ook ingezet. In beide gevallen was deze met acht paarden bespannen. Dat was ook het geval in 1937 voor de moeder van de bruid en Prinses Armgard en in 1966 voor Koningin Juliana, Prins Bernhard en mevrouw von Amsberg


Gala Glasberline en Gala berline

De Gouden Koets heeft langzaam de plaats van de oudere en eveneens zeer grote en kostbare Glazen Koets ingenomen.

Volgens het protocol heeft Nederland echter twee gelijkwaardige staatsieberlines.

Koningin Wilhelmina hield meer van de Glazen Koets dan van de zeer opzichtige Gouden Koets, en is de oudere koets ook na 1900 geregeld op Prinsjesdag blijven gebruiken.

Op foto's wordt de Glazen Koets vaak verward met de minder voorname, door Prins Constantijn en Prinses Laurentien op Prinsjesdag gebruikte gala-glas berline. Dat is een omgebouwde Gala-Berline.



De gerestaureerde Glazen Koets

In het Louwman Museum is tot 21 juni 2015 de opgeknapte Glazen Koets in volle glorie te bewonderen. In 2007 gaf de toenmalige Koningin Beatrix opdracht tot het restaureren van deze koets. Het heeft een aantal jaren van historisch onderzoek gekost over de manier waarop en hoe dit tot stand zou komen maar de Koninklijke Stallen en de hierbij ingeschakelde bedrijven hebben een prestatie van formaat neer gezet. Uiteraard werd de Koning verzocht dit unieke voertuig officieel te dopen. Dat geschiedde op 16 maart 2015. Op deze dag dat de tentoonstelling officieel werd geopend, was het namelijk 200 jaar geleden dat Willem I het Koningschap aanvaardde.


Willem-Alexander in gesprek na de onthulling

Buiten het personeel van de Koninklijke Stallen werden diverse bedrijven als Zoppi, exclusieve koperbewerking, Meesterschildersbedrijf Pouwels, Rijtuigbouw Neeleman, een leerbewerkingsbedrijf, een houtbewerkingsfirma, een bedrijf gespecialiseerd in het schoonmaken van oude houtdelen, een bedrijf dat zich specialiseert in borduurwerk voor koetsen en rijtuigen.


Koning wordt ontvangen door de directeur van het Louwman Museum en de Burgervader van Den Haag Jozias van Aartsen


De gerestaureerde Glazen Koets in volle glorie



De 'gerestaureerde Glazen Koets'

Op de volgende pagina worden foto's van het restaureren van de Glazen Koets weergegeven tezamen met het verhaal. De bedrijven die aan dit eenmalig werk hebben deelgenomen vertellen hoe het is gegaan, de voors en tegens komen uitgebreid aan het woord. Het was namelijk een meer dan unieke ervaring te worden gevraagd door de Koninklijke Stallen in opdracht van de Koningin. Ook dit komt maar eens in een bedrijfsleven voor dat men wordt uitgenodigd voor zo'n belangrijk project als een restauratie van een rijtuig dat eeuwen heeft door staan.