De Huizen van Oranje en Nassau

Friese Koningen Folcwada en Aldgillis

Bronvermelding

De Friese Nassau's

De Friese Stadhouders

Vervolg

Daarna kwam de onvolprezen en nimmer geevenaarde Commissaris der Koningin, Hans Wiegel. Vele jaren heeft Wiegel zich ingezet voor Friesland. Die inzet had succes dankzij zijn kennis van zaken en het hebben van goede relatie's in Politiek Nederland. De vader van Hans Wiegel was binnenhuisarchitect, bezat een meubelmakersbedrijf en was tevens aannemer. Wiegel zat in Amsterdam op de Openbare lagere Potgieterschool, vervolgens van 1953 tot 1959 op het Gemeentelijk Gymnasium Hilversum waar hij de B-richting volgde. Daarna studeerde hij van 1959 tot 1965 aan de Universiteit van Amsterdam enige maanden rechten en vervolgens politieke wetenschappen waarin hij zijn kandidaatsexamen behaalde. Hij was korte tijd lid van het Amsterdam's Studentencorps (A.S.C.) bij het pas opgerichte dispuutgenootschap E.N.E.R.G.I.A. met als dispuutsnaam Wammes.

Hans Wiegel

Wiegel begon zijn politieke loopbaan als interim penningmeester bij de Gooise JOVD, de jongerenorganisatie gelieerd aan de VVD en stroomde binnen korte tijd door tot voorzitter van de afdeling 't Gooi . Na in 1965 landelijk voorzitter van de JOVD te zijn geworden ging hij in 1967 voor de VVD naar de Tweede Kamer. Zijn politieke mentor in die tijd was de bekende VVD-senator Harm van Riel. In 1971 bracht hij het tot voorman van de VVD en in 1972 was hij lijsttrekker voor de partij tijdens de Tweede Kamerverkiezingen. Hij werd bekend als een vurig bestrijder van het kabinet-Den Uyl dat hij onder andere verweet te veel geld uit te geven.

Legendarisch waren zijn felle redevoeringen in de Kamer tegen toenmalig PvdA-premier Joop den Uyl die deze al schaterlachend aanhoorde. In het Eerste kabinet Van Agt was Wiegel Minister van Binnenlandse Zaken en vice-premier. Als Minister, was Wiegel onder meer verantwoordelijk voor wetten waarin zaken zoals het rechtstreeks kunnen kiezen van Nederlandse leden van het Europees Parlement, het instellen van de Nationale Ombudsman en het verplicht stellen van een Gemeentelijk rampenplan werden geregeld. Na zijn periode als Minister en een korte tijd in de Tweede Kamer, vertrok Wiegel uit de landelijke politiek om per 16 juni 1982 Commissaris van de Koningin in de provincie Friesland te worden. Deze functie vervulde hij 12 jaar.

Hij kreeg de bijnamen Het orakel uit Ljouwert (Fries voor Leeuwarden) en De grote ijsmeester. In 1986 weigerde Wiegel onder druk van de Friese Staten, een tijdelijke terugkeer naar Den Haag als Minister van Binnenlandse Zaken in het eerste kabinet Lubbers, na de plotselinge dood van Koos Rietkerk. Ook in 1993 en 2002 heeft hij nog eens een rentree overwogen. Sinds zijn aftreden als Minister werd op gezette tijden gespeculeerd over zijn terugkeer als leider van de VVD en een mogelijk premierschap, niet in de laatste plaats door hemzelf. Op de avond van 6 mei 2002 zou hij in Leeuwarden een ontmoeting hebben met Pim Fortuyn, die in Wiegel een geschikte minister-president zag. Eerder die dag werd Prof. Dr. Pim Fortuyn echter in Hilversum vermoord. Wiegel gaf tenslotte aan na de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2006 een besluit te zullen nemen.

Toen Jozias van Aartsen na de voor de VVD slecht verlopen gemeenteraadsverkiezingen terugtrad als fractievoorzitter van de VVD, en daarmee ook als premier kandidaat voor de verkiezingen van 2007, deelde Wiegel de volgende ochtend mede, dat hij had besloten om redenen van 'persoonlijke en politieke aard' niet te zullen terugkeren in de politiek. Op 22 november 2007 verkondigde Wiegel, dat volgens hem de VVD op zou moeten gaan in een brede liberale beweging samen met de PVV van Geert Wilders, Trots op Nederland van Rita Verdonk en D66. Behalve Rita Verdonk was geen van de genoemde partijen voorstander van dit plan.

Loek Hermans

Nu komen we - in de tijd gemeten - wat dichter bij huis. Louis (Loek) Lucia Henri Alphonse Hermans stond voor de taak het 'onvolprezen' Commissariaat tot een succes te maken. Viel niet mee met zo'n eclatante voorganger. Louis Marie Lucien Henri Alphonse (Loek) Hermans (Heerlen, 23 april 1951) is een Nederlands politicus voor de VVD. Bij de Eerste Kamerverkiezingen 2007 is hij gekozen als lid van de Eerste Kamer. Hij werd op 12 juni 2007 beëdigd. Hermans volgde de HBS te Kerkrade en studeerde van 1969 tot 1976 bestuurskunde aan de Katholieke Universiteit Nijmegen. Hierna was hij leraar maatschappijleer aan de Bestuursschool te Gelderland. Vanaf 1969 was Hermans lid van de VVD. Hij vervulde diverse functies in de JOVD, de jongerenorganisatie van de VVD.

Van 3 september 1974 tot 5 september 1978 was hij lid van de gemeenteraad te Nijmegen. Van 8 juni 1977 tot 24 september 1990 was Hermans lid van de Tweede Kamer, van september 1988 tot september 1990 als vice-fractievoorzitter. Hij leidde in 1987-1988 de Parlementaire enquête naar de Paspoortaffaire. Hermans verliet in 1990 de Tweede Kamer en werd burgemeester van Zwolle. Van 1994 tot 1998 was hij commissaris van de Koningin van Friesland. Zijn idee voor een groot volksfeest zette kwaad bloed toen Hermans het verbond aan het thema 500 jaar centraal bestuur in Friesland. De festiviteiten gingen echter door onder de naam Fryslân 500 en kostten Hermans veel populariteit in Friesland.

In 1995 leidde hij de naar hem genoemde commissie om de voors en tegens van de Betuweroute af te wegen. Deze commissie concludeerde dat de vorige coalitie (Lubbers III) een goed besluit had genomen en adviseerde de huidige coalitie (Paars I) om de route volgens plan uit te voeren. Het jaar 1998 werd hij Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap in het Kabinet-Kok II (1998 - 2002). Hermans voerde toen de bachelor-masterstructuur in.

Op zijn verzoek hield de Commissie Wijffels in 2001 een onderzoek naar de Kennisinfrastructuur Genomics. Als minister van OC&W nam Hermans op 10 april 2002 het eerste exemplaar van het NIOD-rapport naar de val van Srebrenica in ontvangst. Na zijn periode als minister werd hij opnieuw lid van de Tweede Kamer, van 23 mei 2002 tot 25 juli 2002. Per 1 juli 2003 werd Hermans voorzitter van MKB-Nederland. Daarnaast is hij onder andere commissaris bij voetbalclub SC Heerenveen, lid van de Heeren Zeventien en voorzitter van de raad van toezicht van Anno, het promotiebureau voor Nederlandse geschiedenis. Hermans woont al enige tijd in Beetsterzwaag (Friesland). Op 31 maart 2008 maakte men bekend dat Loek Hermans de nieuwe voorzitter werd van het bestuur van de Stichting Katholieke Universiteit (SKU) in Nijmegen. Hermans begint op 23 mei aan zijn nieuwe functie. Op 1 juli 2008 werd Loek Hermans benoemd tot voorzitter van de Raad van Toezicht van ontwikkelingsorganisatie CARE Nederland. Hij volgt Mohamed Rabbae op, die tot dan Bestuursvoorzitter was.

Ed Nijpels

Vervolgens droeg hij het stokje over aan drs. Eduardus (Ed) Hermannus Theseria Nijpels. In 1968 werd deze lid van de VVD. Hij studeerde aan de Rijksuniversiteit Utrecht in de vrije studierichting van Rechten, waardoor hij Drs. werd en geen Mr. Vóór zijn politieke carrière was hij leraar maatschappijleer op het R. K. St. Gertrudislyceum te Roosendaal. In september 1976 werd hij lid van de gemeenteraad van Bergen op Zoom, gedurende een periode van zes jaren. Hij werd op 8 juni 1977 lid van de Tweede Kamer en op 20 april 1982 koos de fractie hem tot fractievoorzitter en politiek leider als opvolger van Hans Wiegel. Onder de leus "gewoon jezelf kunnen zijn" won de VVD op 8 september 1982 bij vervroegde verkiezingen tien zetels en kwam daarmee op 36 zetels in de Tweede Kamer.

Nijpels wist door de verkiezingsuitslag de vorming van het kabinet-Lubbers I (1982-1986) tot stand te brengen. Hij kreeg tijdens deze kabinetsperiode te maken met diverse affaires. De grootste was de ondergang van het Rijn-Schelde-Verolme concern, die leidde tot de eerste parlementaire enquête sinds die van 1946 over het beleid van de Nederlandse regering in ballingschap in Londen tijdens de Tweede Wereldoorlog. De minister van economische zaken en vicepremier van de VVD, Gijs van Aardenne, was na deze enquête "aangeschoten wild", wat de oppermacht van CDA-premier Ruud Lubbers nog verder vergrootte.

In 1986 kreeg hij de schuld van de verkiezingsnederlaag toen de VVD negen zetels verloor. Hij werd vervangen door Joris Voorhoeve als fractievoorzitter en politiek leider van de VVD. Ondanks de verkiezingsnederlaag kreeg Nijpels een ministerschap in het kabinet-Lubbers II (1986-1989) aangeboden. Hij werd Minister van VROM. Als minister kreeg hij bijzonder veel waardering en respect van zowel coalitie als oppositie voor zijn milieubeleid. Zo bracht hij in mei 1989 het NMP Nationaal Milieubeleidsplan) uit. Na zijn ministerschap werd hij opnieuw lid van de Tweede Kamer, van 14 september 1989 tot 4 april 1990. Hij vertrok weer om burgemeester van Breda te worden. Dat was hij van 1 april 1990 tot 1 juli 1995. Begin 1999 werd Ed Nijpels Commissaris der Koningin in de provincie Friesland. Daarnaast was hij medepresentator van het televisieprogramma 'Aktua in bedrijf'. In de film De Schippers van de Kameleon, uitgebracht in 2003, speelde Ed Nijpels de Commissaris van de Koningin van Friesland, een rol die hij ook zou vervullen in het tweede deel van de Kameleon-filmreeks.

Ook zijn zoon Boyan kreeg een klein rolletje in deze film. Begin januari 2006 kreeg Nijpels nog problemen met Stifting Fryske Aksje. In november 2007 werd Ed Nijpels benoemd tot lid van de Raad van Toezicht van de omroepvereniging TROS. Per 1 mei 2008 trad hij terug als Commissaris van de Koningin, omdat zijn vrouw Elsbeth Janmaat in Maleisië ging werken. Nijpels stopte om een tweetal redenen. Zijn vrouw kreeg een baan kreeg in Maleisië en Ed wilde ook weleens wat anders doen in zijn leven (1 januari 1999 - 2008). Na zijn terugtreden werd zijn hoofdfunctie het voorzitterschap van ONRI, de brancheorganisatie van de Nederlandse advies- en ingenieursbureaus, een functie die hij op 16 januari 2008 op zich nam.

Jorit Jorritsma

Johannes Arnoldus (John) Jorritsma (Bolsward, 16 september 1956) is een Nederlands politicus en bestuurder. Hij is lid van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD). Hij werd per mei 2009 onder het Koningschap van Koningin Beatrix benoemd tot Commissaris van de Koningin, de titel die hij tot haar abdicatie had. Thans is dit Commissaris van de Koning. Zo is hij de vierde commissaris in rij voor de VVD. Voordat hij naar Friesland kwam, was hij directeur van de Brabantse Ontwikkelingsmaatschappij (BOM). Daarvoor was hij burgemeester van de Noord-Brabantse gemeente Cranendonck (aanvankelijk genaamd 'gemeente Budel') en gemeentesecretaris van Sint-Oedenrode en Loenen aan de Vecht.

Na zich in zijn eerste jaar als commissaris vooral op Friesland geconcentreerd te hebben, heeft Jorritsma in het najaar van 2009 drie onbetaalde nevenfuncties op het gebied van de gezondheidszorg aanvaard. Hij is nu voorzitter van de Maag Lever Darm Stichting (MLDS), de noordelijke organisatie Healty Ageing die zich ervoor inzet dat mensen op hogere leeftijd langer gezond blijven en van de Vrienden van het Medisch Centrum Leeuwarden. Op 15 januari 2010 nam Jorritsma het voorzitterschap op zich van de Noordelijke Hanze Interregio, een samenwerkingsverband van Friesland, Groningen, Drenthe, Niedersachsen en Bremen.

Vanaf 1 februari 2010 is Jorritsma voorzitter van de Stichting Innovatie Recreatie en Ruimte, die vernieuwingen in de toerismesector nastreeft. Ook zit Jorritsma in 2010 een commissie voor die het aantal overlegclubs over het Waddengebied drastisch wil beperken. Nadat de commissie hierover rapport heeft uitgebracht, heeft Jorritsma in 2011 de aanbevelingen op verzoek van minister Melanie Schultz van Haegan van Infrastructuur en Milieu verder uitgewerkt. Sinds februari 2011 is Jorritsma lid van het Comité Nederlandse Veteranendag. In juni 2011 trad hij aan als voorzitter van UNICEF Nederland. Tot eind november 2009 was Jorritsma voorzitter van de Bestuurlijke Werkgroep Uitwerkingsstrategie (her)inrichting bedrijventerreinen (BWU).

Jorritsma is drager van de Gouden Erepenning van de gemeenten Sint-Oedenrode en Cranendonck, drager van de Commissarissenpenning van Noord-Brabant en heeft de provinciale onderscheiding Hertog Jan gekregen voor zijn inzet voor het versterken van de economische structuur van Noord-Brabant. Op 15 juni 2010 riep de Vereniging Nederlands Cultuurlandschap Friesland uit tot mooiste provincie van Nederland. Jorritsma nam de prijs in ontvangst. De etagelinde die Friesland als tastbare prijs kreeg, heeft Jorritsma op 1 maart 2011 samen met Miss Nederland Desirée van den Berg geplant bij het hoofdkantoor van de landschapsvereniging It Fryske Gea in Olterterp. John Jorritsma (geen familie van Annemarie Jorritsma, burgemeester van Almere) woont in Tytsjerk en is getrouwd met Georgette Jorritsma-Vliek (Voorzitter Jeugd Cultuur Fonds Friesland). Het echtpaar heeft twee zonen en één dochter.

Leemhuis-Stout tijdens het 5 mei-concert 2014

Joan Leemhuis-Stout

Joan Marika Leemhuis-Stout , Hoogezand, 29 juni 1946 is een Nederlands VVD-politicus en bestuurder. Ze werd vooral bekend toen ze als Commissaris van de Koningin in de provincie ZUid-Holland en moest aftreden na de Ceteco-affaire.Na het gymnasium in Nijmegen studeerde ze landbouwkunde aan de Landbouw Hogeschool waar ze in 1972 haar ingenieursbul behaalde. Hierna werkte ze twaalf jaar als ambtenaar bij het ministerie van Landbouw en Visserij. Daarna werkte ze als hoofd algemene zaken van de Centrale Landinrichtingsdienst in Utrecht en als medewerker van het Bureau Unie van Waterschappen.

In juni 1984 werd ze dijkgraaf van het Hoogheemraadschap van Schieland, als op volgster van Leo van Heugten die burgemeester van Nieuwerkerk aan den IJssel was geworden. Daarmee werd ze de eerste vrouwelijke dijkgraaf van Nederland. Deze functie vervulde ze ruim tien jaar.

Op 1 september 1994 werd ze, voor velen vrij onverwacht, commissaris van de Koningin in Zuid-Holland.

Dit bleef ze tot ze op 16 oktober 1999 aftrad na de Ceteco-affaire, waarmee ze de politieke verantwoordelijkheid voor de onzorgvuldigheid waarmee was omgegaan met de provinciale financiën op zich nam.

Na haar aftreden als commissaris van de Koningin nam Leemhuis-Stout vele bestuurlijke functies aan, waaronder die van lid van de Raad voor Verkeer en Waterstaat, sinds 2001 voorzitter van de raad van toezicht van TNO en sinds 2008 voorzitter van Cedris, brancheorganisatie sociale werkgelegenheid en arbeidsintegratie.

Op 29 april 2003 werd Leemhuis-Stout geridderd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau.Leemhuis-Stout was van 2009 tot 1 juni 2015 voorzitter van het Nationaal Comité 4 en 5 mei en daarna waarnemend Commissaris van de Koning in Friesland van de Koning.

Vanaf 1 juli 2011 was Leemhuis-Stout bijna anderhalf jaar waarnemend burgemeester in de gemeente Schiedam, dit na het opstappen van burgemeester Wilma Verver-Aartsen. eerder die maand. Van 20 mei tot 18 oktober 2015 was zij waarnemend burgemeester van "Leidschendam-Voorburg, ter tijdelijke vervanging van Hans van der Sluijs.

Joan_Leemhuis-Stout was van september 2016 tot maart 2017 was ze waarnemend Commissaris der Koning in Friesland als opvolger van haar partijgenoot John Jorritsma die burgemeester van Eindhoven werd. Leemhuis-Stout is gehuwd en heeft een zoon.

Commissaris van de Koning in Friesland Arno Brok

Drs. Arno Brok (48) is de opvolger van John Jorritsma als Commissaris van de Koning in Friesland. Hij is woensdagochtend voorgedragen. Arnoud Adrianus Maria (Arno) Brok (Leerdam, 29 juli 1968) is een Nederlands politicus van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD).

Sinds 1 maart 2017 is hij commissaris van de Koning in de provincie Friesland. Eerder was hij burgemeester van Sneek (2003-2010) en Dordrecht
(2010-2017).

Tot op het laatst waren nog drie kandidaten in de race. Brok studeerde bestuurskunde aan de Thorbecke Academie in Leeuwarden. Hij was raadslid, VVD-fractievoorzitter en wethouder in Leeuwarden. In 2003 werd hij burgemeester van Sneek. Sinds 2010 is Brok burgemeester in Dordrecht. In 2012 kreeg hij de burgemeestersprijs vanwege zijn ,,bindend vermogen''.

Brok is tevens voorzitter van de Veiligheidsregio ZHZ en secretaris van het VNG-bestuur. Jorritsma is Burgemeester in Eindhoven geworden. Joan Leemhuis-Stout is waarnemend Coomissaris der Koning tot Brok wordt geïnstalleerd.Gedeputeerde staten hebben Brok gefeliciteerd met de aanbeveling.

'We zijn verheugd dat Provinciale Staten tot deze keuze is gekomen. Brok is een bestuurder met een uitstekende staat van dienst, die Fryslân goed kent. Met hem krijgt Fryslân een Commissaris die de provincie op waardige wijze zal vertegenwoordigen,' schrijven Gedeputeerde Staten.

Brok studeerde bestuurskunde aan de Thorbecke Academie te Leeuwarden en aan de Universiteit Twente te Enschede. Na zijn studie werkte hij als ambtenaar voor de provincie Flevoland en daarna in de provincie Overijssel.

Van 1994 tot 1998 was hij raadslid en fractievoorzitter voor de VVD in zijn woonplaats Leeuwarden. Daarna was hij er ruim vijf jaar wethouder. In 2003 werd hij burgemeester van Sneek en in 2010 burgemeester van Dordrecht. In 2012 reikte de toenmalige minister Van Binnenlandse Zaken, Liesbeth Spies, de burgemeestersprijs uit aan Brok. Deze prijs kreeg hij onder meer vanwege zijn “bindend vermogen”. Bij zijn afscheid als burgemeester van Dordrecht op 24 februari 2017 werd hij benoemd tot officier in de Orde van Oranje-Nassau. In 2017 trad hij aan als commissaris van de Koning in de provincie Friesland. Hij was de eerste commissaris van de Koning die zijn installatietoespraak volledig in het Fries hield. Op 17 januari 2019 is Brok door het vakblad Binnenlands Bestuur uitgeroepen tot de beste bestuurder van de afgelopen tien jaar.

Brok is lid van de Permanente Scoutingscommissie van de VVD. Van 2010 tot en met 2016 was hij voorzitter van de bestuurdersvereniging van de VVD. Sinds 2011 was Brok secretaris van het VNG-bestuur. Hiernaast heeft en had hij nevenfuncties zoals voorzitter van de commissie Onderwijs, Cultuur en Sport van de VNG. Ook op het gebied van de Friese taal heeft Brok de volgende functie's vervuld. Zo was hij van 2003 tot en met 2010 voorzitter van de Afûk. Vanaf 15 november 2018 is hij voorzitter van het Regiecollege Waddengebied. Brok is alleenstaand. Hij is lid van de Rooms-Katholieke Kerk. Hij is tevens ridder in de Orde van het Heilig Graf van Jeruzalem. Hij is officier in de orde van Oranje-Nassau.