Koningen van Oranje en Nassau

Koning Willem-Alexander der Nederlanden

De Inhuldiging

Op 30 april 2013 om 10.07 precies werd in Amsterdam, in de Mozeszaal van het Paleis op de Dam een ceremonie gehouden die niet al te vaak voorkomt in ons land. Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima hebben hun intrede gedaan als wettelijke opvolgers van voormalig Koningin en thans Prinses Beatrix. Na hun handtekeningen te hebben gezet, kwamen de getuigen. Om 10.30 volgde de traditionele balconscene voor toekijkend Nederland. Vanmiddag wordt in de Nieuwe Kerk aldaar de nieuwe Koning ingehuldigd bij een verenigde Vergadering van de Staten-Generaal (de Eerste- en Tweede Kamer tezamen). Daarbij zal Koning Willem-Alexander zijn inhuldigingsspeech houden en de eed afleggen ten overstaande van een ieder. Willem-Alexander is de eerste Koning in 198 jaar sinds 1815 Koning Willem I in Brussel werd geïnstalleerd als Vorst der Verenigde Nederlanden.

Koningin (Prinses) Beatrix tekent de Akte van Abdicatie en met een pennestreek is de Kroonprins Koning der Nederlanden

De abdicatie van de Koningin en de inhuldiging van Koning Willem-Alexander, de huidige Prins van Oranje, vond op 30 april 2013 plaats in Amsterdam. Beatrix tekende om 10.07 uur in de Mozeszaal van het paleis op de Dam de benodigde formulieren om haar zoon Koning der Nederlanden te maken, haar schoondochter Koningin der Nederlanden en haar oudste kleindochter Amalia te verheffen tot Kroonprinses en Prinses van Oranje.

Bij zijn aantreden als Koning der Nederlanden zijn de titels van het Koninklijk echtpaar als volgt:

Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander, Koning der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau.

Hare Majesteit Koningin Máxima, Prinses der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau.

en de oud-Koningin wordt dan genoemd: Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Beatrix der Nederlanden. 

De volledige officiële titels van de Koning: Koning der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau, Jonkheer van Amsberg, Graaf van Katzenelnbogen, Graaf van Vianden, Graaf van Diez, Graaf van Spiegelberg, Graaf van Buren, Graaf van Leerdam, Graaf van Culemborg, Markies van Veere en Vlissingen, Baron van Breda, Baron van Diest, Baron van Beilstein, Baron van de stad Grave en het Land van Cuyk, Baron van IJsselstein, Baron van Cranendonk, Baron van Eindhoven, Baron van Liesveld, Erf- en Vrijheer van Ameland, Heer van Borculo, Heer van Bredevoort, Heer van Lichtenvoorde, Heer van 't Loo, Heer van Geertruidenberg, Heer van Klundert, Heer van Zevenbergen, Heer van Hoge en Lage Zwaluwe, Heer van Naaldwijk, Heer van Polanen, Heer van Sint-Maartensdijk, Heer van Soest, Baarn en Ter Eem, Heer van Willemstad, Heer van Steenbergen, Heer van Montfort, Heer van Sankt Vith, Heer van Bütgenbach, Heer van Dasburg, Erf-Burggraaf van Antwerpen.

Maar zij was er ook en vooral op de moeilijke ogenblikken. Bijvoorbeeld toen het noodlot toesloeg in de Bijlmermeer, in Enschede, en natuurlijk op die dramatische Koninginnedag 2009. Haar indringende woorden direct na de afschuwelijke aanslag in Apeldoorn staan voor altijd in ons collectieve geheugen gegrift. Iedereen die de Koningin persoonlijk heeft ontmoet of meegemaakt zal beamen dat zij met haar kennis en ervaring en haar grote belangstelling en betrokkenheid mensen raakt en verder helpt. Ook in het buitenland maakte zij bij talloze officiële gelegenheden diepe indruk. Zo groeide onze Koningin uit tot icoon van Nederland. Zij nam haar taak buitengewoon serieus, ook onder moeilijke omstandigheden. Ook in de jaren waarin zij de steun van Prins Claus moest missen. Ook na het verschrikkelijke ongeval van haar zoon Prins Friso. Het maakt onze waardering voor de onvermoeibare inzet van de Koningin alleen maar groter. Natuurlijk denken wij vandaag ook aan Prins Willem-Alexander, die zijn moeder na jaren van intensieve voorbereiding op zal volgen.

Hem wacht een belangrijke en veeleisende taak. Zoals de Prins het zelf zei bij gelegenheid van zijn veertigste verjaardag: de monarchie moet mensen samenbinden en aanmoedigen en Nederland vertegenwoordigen in het buitenland. Ik weet zeker dat de Prins en de Prinses als Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima op een overtuigende manier invulling zullen geven aan hun nieuwe taak en rol. In de beste traditie van Koningin Beatrix en generaties Oranjes voor hen. De abdicatie en inhuldiging vinden op 30 april plaats. Laat ons daar in heel het Koninkrijk een onvergetelijk feest van maken, uiteraard op de sobere wijze die past bij deze tijd. Een feest dat recht doet aan onze gevoelens van vandaag. Gevoelens van verbondenheid met het Huis van Oranje en van diepe genegenheid voor een vorstin die zich ruim drie decennia vol overgave heeft ingezet voor Nederland.

Zowel boven als onder een impressie van de beroemde balconscene. Ditmaal niet in Den Haag maar in Amsterdam, Paleis op de Dam was de plaats van handeling. In stijl waren de Prinsessen gekleed.

Máxima ging, zoals altijd het geval, zeer elegant gekleed en wel in een prachtige crèmekleurige jurk van het Belgische modehuis Natan. We zijn gewend dat - nu Koningin - zij bij dit soort gelegenheden, zich niet laat leiden door steeds hetzelfde te dragen. Een en ander houdt in dat de Koningin deze middag, iets anders zal dragen. Wat ze 's middags draagt in de Nieuwe Kerk is nog niet bekend, maar volgens geruchten heeft de Nederlander Jan Taminiau een creatie ontworpen die er zijn mag, een Koningsblauwe avondjurk. Beatrix had, qua kleur, een andere keuze gemaakt. Zij droeg een cyclaamkleurige jurk en de Prinsesjes hadden alle drie dezelfde zachtgele kleur jurk aan.

De Kroonprinses Amalia tevens Prinses van Oranje, haar zussen de Prinsessen Alexia en Ariane, Grootmoeder en Prinses der Nederlanden Beatrix, schoondochter Prinses Mabel, de vrouw van Prins Friso, vervolgens Prins Constantijn met zijn vrouw Prinses Laurentien. Daarachter Prinses Margriet, Prof. Mr. Pieter van Vollenhoven. Tenslotte Prins Maurits en Prinses Marilene en nog net zichtbaar Prins Bernhard jr. en Prinses Annette, kinderen van de Van Vollenhovens.


(l) de Rijksappel(1840), het Rijkszwaard (1840) en de Rijks-scepter (1840)

Ook bij de inhuldiging van de Koning of Koningin liggen de symbolen van Koninklijke waardigheid op de Credenstafel die zwaar bewaakt worden door de marechaussee. Sinds Koning Willem II deze in 1840 liet vervaardigen vormen deze symbolen een vast onderdeel van de Koningin of Koning haar Regalia bij de ceremonie. Zij zijn onlosmakelijk verbonden met degene die ons land regeert.

Klein wapen Koning, de Rijkskroon (1840) en werderom afbeelding van kleinwapen Koning.

De Rijksappel: symboliseert het grondgebied van het koninkrijk. De hoogte van de Rijksappel is 24 cm en de doorsnede 15,5 cm. De Haagse firma A. de Meyer & Zoon vervaardigde de Rijksappel in 1840 van verguld zilver. De versiering bestaat uit blauwe en rode steentjes.

Het Rijkszwaard: symboliseert de macht. Het gevest is verguld en versierd met stenen van geslepen glas. Het zwaard is 1,38 m lang en geleverd door de firma P. Mansvelt & Zoon uit Den Haag. De greep van het zwaard en de schede zijn bekleed met paars fluweel door de firma Van Meerbeke te Brussel. Tijdens de inhuldiging van Koningin Wilhelmina in 1898 werd het Rijkszwaard gedragen door generaal Karel van der Heijden, voormalig gouverneur van Atjeh.

De Rijks-scepter: De scepter staat symbool voor het gezag. Dit exemplaar is in 1840 gemaakt van verguld zilver door de Haagse firma H.A. de Meyer & Zoon. De lengte is 81 cm.

De Rijkskroon: De kroon symboliseert de soevereiniteit van het Koninkrijk der Nederlanden en de waardigheid van het staatshoofd. Deze kroon is in 1840 gemaakt naar ontwerp van T.G. Bentvelt (1782-1853) van de firma A. Bonebakker & Zoon te Amsterdam. De kosten voor de kroon bedroegen in 1840 ƒ 1400,- . De kroon is 23,5 cm hoog en op het breedste deel 31 cm in doorsnede.

Allen zijn van © Koninklijk Huisarchief, foto: Ben Grishaaver (Universiteit Leiden)

De Koning, eedsaflegging en de eerste toespraak van de Koning


Koningspaar tijdens eedsaflegging Koning.

Op dinsdagmiddag 30 april 2013 legde Koning Willem-Alexander ten overstaande van honderden genodigden waaronder de bijna voltallige Koninklijke familie, het gehele kabinet en onder het toeziend oog van vele adellijke personen, de eed af. Tevens hield hij zijn inhuldigingsspeech. De Koning was gekleed in rokkostuum en droeg de Militaire Willems Orde waarvan hij thans Grootmeester is. De Koningin droeg een prachtig kleed van donkerblauwe stof afkomstig van het Nederlandse modehuis van Jan Taminiau.

"Het feit dat de Koning geen politieke verantwoordelijkheid heeft, betekent niet dat hij geen eigen verantwoordelijkheid heeft. Anders zou de eed die ik straks afleg betekenisloos zijn'', zo zei Koning Willem-Alexander der Nederlanden tot zijn toehoorders. Alles begon wat later dan gepland door oponthoud van de gasten. Rond de klok van kwart voor twee ging het geheel van start.

"Democratie is gestoeld op wederkerig vertrouwen tussen overheid en burgers. Iedereen heeft daar een bijdrage aan te leveren", zo ging de nieuwe Koning van start, om later in zijn toespraak de Staten-Generaal toe te spreken: "Vandaag bevestigen we tegenover elkaar onze wederkerige verplichtingen en verantwoordelijkheden." , zo stelde de nieuwe Vorst der Nederlanden. Tevens benadrukte de Koning dat het zich aanpast aan veranderende omstandigheden. ''Ik treed aan in een periode dat velen zich kwetsbaar voelen. Ze zijn onzeker over hun inkomen of hun leefomgeving. Dat kinderen het beter zullen krijgen dan hun ouders, lijkt minder vanzelfsprekend dan vroeger.''

Onder de gasten in De Nieuwe Kerk waren Prins Albert van Monaco, de Britse Prins Charles, Prins Filip en Prinses Mathilde uit België, Erfgroothertog Guillaume van Luxemburg, Kroonprins Felipe van Spanje, Kroonprinses Victoria van Zweden en Prinses Lalla Salma van Marokko. Ook de vorstenhuizen van Japan, Noorwegen, Denemarken, Liechtenstein, Thailand, Brunei, Bahrein, Oman, Jordanië en de Verenigde Arabische Emiraten hadden hun vertegenwoordiging afgevaardigd. De Europese Unie was aanwezig bij monde van president Herman Van Rompuy, commissievoorzitter José Manuel Barroso en parlementsvoorzitter Martin Schultz. Canada stuurde haar Gouverneur-Generaal Johnston.